- Агуулгын шошго


China Casts Its Shadow on Mongolia

The wall street journal
ULAANBAATAR, Mongolia—China's unstoppable economic growth and its implications for the world inspire both optimism and fear. In the U.S. and Europe, many businesses see a vast and growing market, even as their workers face China's low production costs and increasingly sophisticated technical capabilities.
[WSJA]

But in the remote, windswept streets of Ulaanbaatar, the capital of a country with a strategic importance to China, the promise and the threat loom especially large these days.
In Mongolia, China's role as the catalyst for interest in this desert land's untapped mineral and energy resources has fueled optimism. Chinese demand for coal, copper and other Mongolian resources means anyone investing in the businesses that excavate them has a guaranteed market right next door.
But some in this traditional land of conquerors fear the China it once ruled may now swallow the tiny Mongolian economy.
"In my opinion, it's not a question of whether Mongolia will get money or not, but of the very existence of Mongolia as an independent country," says Gombosuren Arslan, who leads a Mongolian political group called the Just Society Front. He wonders: "will Mongolia become a colony of China?"
China is already Mongolia's biggest foreign investor, and new funds are pouring in. In recent months, China's sovereign-wealth fund, China Investment Corp., has agreed to invest $1.2 billion in mining companies with Mongolian assets. That sum is about a quarter of Mongolia's gross domestic product, but less than half a percent of CIC's total assets of $300 billion.
China's financial clout unnerves politicians who grew up in an era when Russia was Mongolia's uncontested international ally. "In my generation, more than 50% of engineers were educated in Russia," says a member of Mongolia's parliament involved in foreign relations. "We know Russian technology. It's easier to understand their culture."
Mongolia's leadership is, by necessity, adept at maintaining an equilibrium between the two powers that surround this country of 2.6 million people.
In an interview last week, Mongolia's new prime minister, Batbold Sukhbaatar, said he welcomed Chinese investment, but he was also careful to promote "balanced interest and balanced investment" from a number of countries. The translation: we'd like some other investors in here too, thank you.
One person close to the prime minister said that is one reason Mongolia is eager to see Peabody Energy Corp. of St. Louis play a role in the development of Mongolia's next big resource project, the Tavan Tolgoi coal mine. Peabody is one of a number of parties interested in the project; China's Shenhua Group in another interested party, a person close to the talks has said.
[HKVIEW]

Despite its enormous financial influence, China has kept its profile in Mongolia relatively low-key. It has built up a presence in the mining sector not by acquiring mining assets directly, but through investments in companies with those assets, such as Canadian-listed coal miner SouthGobi Energy Resources Ltd. and Western Prospector Group Ltd., a Canadian uranium exploration company.
Arshad Sayed, World Bank country manager in Ulaanbaatar, sees an admirable restraint in China's behavior toward Mongolia. "It's very different than Africa, where China is very brazen," he says—that is, much more willing to throw its weight around and not afraid to be seen doing it.
Perhaps China is motivated by concern over its international reputation, Mr. Sayed suggests. Or maybe it is an understanding that economics and geography are already in the country's favor. Pushing too hard could prompt an anti-China backlash that might lead Mongolia to seek closer ties with Russia.
There does seem to be a certain inevitability to China's rising influence over Mongolia, especially as the older Russian-educated elite are replaced by a generation with a different perspective. My 20-year-old translator says she studied Russian in school when she was young but lost interest when she got older. Now, she says as she plays a favorite Mandarin pop song on her cellphone, she'd rather learn Chinese.
Write to Peter Stein at peter.stein@wsj.com


Бат-Эрдэнэ нэртэй хүн бүр адилгүй чанартай
Төрөл:Нийтлэл, Онцлох мэдээ / сэтгэгдэлгүй

Энэ цаг үед улстөрд “Ноён нуруу” хэрхэн гаргадгийг УИХ-ын гишүүн Бадмаанямбуугийн Бат-Эрдэнэ харуулж байгаа гэлтэй. Тэгвэл яг эсрэгээрээ улстөрийг наймааны зах болгож, мөн чанараар нь бус мөнгөний үнэ цэнээр улстөр хийж байгаа нэгэн бол Дашдэмбэрэлийн Бат-Эрдэнэ.

Энэ хоёр хүний нэр адилхан ч бусад бүх зүйл нь Африк, Антрактидууд шиг эрс тэс. Нам гэдэг пайзыг хойш тавиад наад захын шинжүүдийг нь энд харьцуулж үзье. Нэгийг нь магтаж, нөгөөг нь муулахыг зорилгүй бодит үнэнээр нь хүргэж байна.

Юуны өмнө Оюутолгойн гэрээг өөрчлөх тухай УИХ-ын санал хураалтанд эрхэм гишүүд хэрхэн санал өгсөнийг сануулах нь зүйтэй. Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ уг гэрээг шинэчлэн өөрчлөх, “Ажнай”-н Д.Бат-Эрдэнэ тус гэрээг хэвээр үлдээхээр кноп дарсан. Оюутолгойн гэрээний Монголын эзэмших хувь ихэснэ гэдэг бол монголчуудад ашигтай гэх энгийн ойлголт. Харин гэрээг өөрчлөхийн тулд эхнээс нь одоог хүртэл гүйж, гуйж, шаардаж байгаа хүн нь Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ. Тэгвэл Оюутолгойг Тавантолгой гэж төсөөлөөд үзье. Энэ тохиолдолд “Ажнайн”-н Д.Бат-Эрдэнэ өөрт ногдох хувьцаагаа нэмэгдүүлэхийг хичээх болов уу, хэвээр нь үлдээхийг хүсэх болов уу? Өнгөрсөн замналаас нь харвал “Ажнайн”-н Д.Бат-Эрдэнэ нь Тавантолгой дахь өөрт ногдох хувьцаагаа цаг ямагт өсгөсөөр иржээ. Тэр ч бүү хэл ихээхэн хэмжээний хувьцаа бусдаас луйвардсан ч гэх баримт сэлт байдаг. Энэ бол нэр нэгт Бат-Эрдэнүүдийн эхний ялгаа. Тодруулж хэлбэл Дархан аварга нийтийн төлөө гүйдэг бол Ажнай харин зөвхөн өөрийнхөө төлөө хөдөлдөг гэх ялгаа.

Бас нэг онцлох ёстой зүйл бол яах аргагүй нэр хүнд. Эрхэм хоёр гишүүн хоёулаа олонд танигдсан, хэн ч асуусан хэлээд өгөхөөр алдартнууд. Гэвч нэр хүнд нь мөн л хоёр туйл хэлбэрээр хүмүүст хүрдэг. Хэрэв Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэээс энэ талаар асуувал тэрээр магадгүй бүхэл бүтэн амьдралаа ярьж байж нэр хүндийг хэрхэн олж авсанаа сая тайлбарлаж болох байх. Хоёр сая долоон зуун мянган хүн түүнийг нэгэн сэтгэлээр хүндэтгэн хайрладаг гэвэл хэн ч маргахгүй. Түүний нэр хүнд бол насан туршийнх нь ил тод, шударга хөдөлмөрийн үр дүн. Харин Ажнайн хэмээх эрхэмийн олны танил болсон түүхэн замнал дээрхээс өөр. Үүнийг энд дахин нурших хэрэг байхгүй гэдгийг та хүлээн зөвшөөрөх байх.

Өөр нэгэн ялгаа гэвэл албан тушаалаа ашиглах зориулалтынх нь ялгаа. Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ Батлан хамгаалахын сайд биш ч сайдын хэртэй ажиллаж, улс орныхоо аюулгүй байдалд санаа зовинож буйг олон жишээ харуулна. Харин “Ажнайн”-н Д.Бат-Эрдэнэ тус яамных нь сайд болсон ч тусгаар орныхоо аюулгүй байдалд анхаарал хандуулах нь ашиг сонирхолтой нь зөрчилдөж буй. Газар нутгаа сэндийчилж уул усныхаа бүрэн бүтэн байдалд сайд өөрөө халддаг гэж хэлж ч болно. Энэ эрхэмийн хувьд сайдын суудал бол илүү их ашиг олохын гараа нь гэхэд хилсдэхгүй болов уу. Хятадуудаар дүүрсэн Өмнөговь аймгаас сонгогдсон эрхэм гишүүн “Ажнайн”-н Д.Бат-Эрдэнийг салбарынх нь тулгамдсан ажлууд хүлээж байхад хувийн наймаагаа эхлүүлж томоохон обектуудыг үнэ цохин худалдан авч эхлээд байгаа.

Хүн өөрт тохирсон ажлаа хийх нь илүү амжилтанд хүргэдэг гэдгийг  “Ажнайн”-н Д.Бат-Эрдэнэ өөрийн биеэр харуулж байгаа хүний хувьд Засгийн газраас өөртөө зориулан Худалдаа наймаа хариуцсан яам гэж байгуулаад сайдаар нь суусан бол Монголд ашигтай байх байсан болов уу. Магадгүй эсэргээрээ ч байхыг үгүйсгэхгүй. Хүн бүр адилгүй, хүлэг болгон жороогүй гэгчээр дуудах нэр нь адилхан ч дуурсгах гавъяа хийгээд гай барцад нь яалт ч үгүй өөр болох нь энэ ээ.
 О.Сондор
2012.09.20

 
 __________________________________________________________________________________

Монголчууд бид ямар хөгжлийн гарцыг хүсч байна вэ?




Огноо: 2013-04-10 16:02:46

Монгол улс түүхэндээ гадаадын хөрөнгө оруулалтаар томоохон 3 том бүтээн байгуулалтын төсөл хэрэгжиж байна.

1. ОХУ-ын Засгийн Газарын хөрөнгө оруулалтаар хөрш орнуудтайгаа холбогдсон Төмөр Замын төсөл 1949 оноос өнөөдрийг хүртэл хэрэгжиж одоо 50, 50%-ийн харьцаатай байгаа. 60 гаруй жил болсон ч цаашид ч үргэлжлэх биз. Оросын Засгийн Газар объектоо барьцаалж, зээл авч манайд ноогдох хэсэгт нь хүүтэй зээл бодоогүй зэрэг нь монголчууд бидэнд таалагддаг.

2. ОХУ-ын Засгийн Газарын хөрөнгө оруулалтаар зэс, молибдины Эрдэнэт үйлдвэрийн төсөл. 1978 оноос ашиглалтанд орж Монголын тал 51%, ОХУ 49%-ийн хувьцааг тохирч Монголын тал 10 хүрэхгүй хувийг орон сууц зэрэгт оруулж, үлдсэн 90%-ийг нь ОХУ-ын Засгийн Газар үйлдвэрийг нь Эрдэнэт хоттой нь босгосон. Төсөл нь 35 жил болсон ч цаашид хэдий хүртэл үргэлжлэхийг мэдэхгүй. Тухайн үедээ га газрыг 15 төгрөгөөр бодогдсон зэрэг одоо эргээд гэрээний зарим заалтад өөрчлөх ёстой зүйлүүд бий юу? Бий.

3. Англи, Австралийн хувийн хөрөнгө оруулалттай Рио-Тинто,Канадын Айвенхау компаниудын хамтарсан консерциумийн хэрэгжүүлж байгаа Оюу-Толгойн төсөл. Харьцаа нь 66:34. Хөрөнгө оруулалтаа нөхөөд 51%-даа хүрэх хугацааг 30 жилээр гэрээнд тусгасан зэрэг өөрчлөх шаардлагатай зүйл бий юу? Бий. Харин гэрээг өөрчлөх цаг хугацаа нь одоо мөн үү? Баялгийг нээгч буюу перво-открыватель нь хэн бэ? гэдгийг ч мартах учиргүй.

Дээрх 1 дэх төсөлд ОХУ-ын Засгийн Газарт өөр хөрөнгө оруулах орон байсан уу? Эх орны дайны дараах хоригдлууддаа ажлын фронт нээсэн үү? Үнэгүй шахам ажиллах хүч байсан уу? Ямар ч гэсэн олзны Власовын армийнхан бүтээн байгуулсныг л бид мэднэ.Ашигтай бөгөөд урт удаан жилийн явцад ашиг нь гарна гэж үзсэнийг бид мэдэхгүй. Ямар ч гэсэн өөрт ноогдох хэсгээ манайд худалдаад гаръя л гээгүй байна. Хөрөнгө оруулалтаа хэдийд ямар хугацаанд нөхөөд, түүнээс хойш тухайн жилийнхээ орлогоос ямар ч гэсэн ашиг хүртэж байгаа нь мэдээж.

Бараг мөнгө оруулалгүй оролцсон монголчууд бид өндөр ашиг хүртсэнээс гадна гадныхнаас ихийг сурч, хүнээ хөгжүүлснээр өнөөдөр Төмөр зам, Эрдэнэтийг монголчууд удирдаад л явж байгаа нь л үнэн.

Үүнээс харахад гадны хөрөнгө оруулалтыг хөрөнгө оруулалтаа нөхсөн л бол одоо гарцгаа гэсэн сэтгэлгээгээр биш, харин ч дээрх 1,2-т дурьдсан хөрөнгө оруулалтыг л хүсээд байгаа бус уу? Тийм л бол дээрх 2 төслийг хэрэгжүүлэхэд гэрээ байгуулахад гар бие оролцсон хүмүүс ч бидний дунд байж л байна.

Монголчууд бид л урт хугацааны хөрөнгө оруулалтыг л сонговол хөрөнгө оруулагчид 20 жил түүнээс дээш жилээр ашигаа хамтран хүртэх төслийг л сонирхож байна.

Дээрх 3 төслийн хувьд Монголчууд ямар ч эрсдэл хүлээж байгаагүй, харин хөрөнгө оруулагч тал 100% эрсдэлийг хүлээж байсан. Ашигаа хийж чадаагүй бол тэд л хөрөнгөө алдахаас биш, бид юу алдах билээ?

Тэгээд ч өмнөх 3 төслийг монголчууд бид эхлээд удирдаж байсан түүх байгаа ч үгүй, харин бусдын хөрөнгөөр бүтээн байгуулалт хийлгэе гэхээр“ Шинэчлэлийн Засгийн Газар төмөр зам, агаарын тээвэр, харилцаа холбоо, стратегийн ордууддаа шидэт 51%”-г нь төр эзэмшин, төрөөс томилосон хүнээр менежмэнтээ хийлгэхээр шийдвэрлэжээ.

Ер нь төслийн хөрөнгө мөнгийг шийдэж байгаа тал нь төслийн удирдлагыг сонгодог болохоос улс төрийн сонголтоор тавигдсан хэн нэгэн хүнд итгэж, гадныхан хөрөнгө оруулна гэж байх уу?

Хөрөнгө оруулалт гэдэг бол тухайн хүндээ маш том риск хийж, шийдвэр гаргадаг хэрвээ эрсдэлээ буруу тооцсон бол өөрөө л хохироод үлддэг тул төр нь ч бай, хамтрагчаасаа өр нэхдэггүй хатуу тоглоом. Хэн оруулах нь гол нь биш чөтгөр ч оруулсан ч бай түүнийг хүндэтгэх ёстой. Бүгд л ашиг хүртэгсэд тул гадаадын хөрөнгө оруулагчдад ашиг хүртэх хугацааг нь бодох л хэрэгтэй. Харин бид өөрсдөө гадаадын хөрөнгө оруулалтанд бэлэн байна уу?

Хамгийн гол нь бид өөрсдийнхээ сэтгэлгээгээ өөрчлөж, тэднээс сурч аваад цаашид үргэлжлүүлэх л шаардлага байна.

Монголын төрийн эрх баригчид хамаг функцүүддээ “шидэт 51 хувь” буюу менежмэнтийг нь бариад гадаад дотоодын хөрөнгө оруулагчдыг тэнэг юм чинь хөрөнгөө оруулж л таарна гэж үзвэл Монгол улсын хөгжилд чөдөр тушаа болж, монголчууд бид л модон тэвштэйгээ л үлдэнэ..

Өнгөрсөн түүхээсээ ч харсан эрүүл сэтгэлгээгээр ч бодоход ийм амбицаар цаашид хол явахгүй тул бусдаас сурч хүнээ хөгжүүлэхэд олон улсын хэллэгээр”rent white guy” буюу “цагаан арьстнийг хөлслөх” гэсэн загварыг нэвтрүүлэх, эсвэл РРР-ийн зарчмаар дотоодын хөрөнгө оруулагч нартай хамтарч байж л хөгжих учиртай.

Монголын төр хөгжлийн бодлогоо таван нүүдлийн цаадахыг боль гэхэд гурван нүүдлийн цаадахыг харж чадаж байна уу?
Хэрэв нэг жилээр төлөвлөе гэвэл тариа тарь.
Хэрэв арван жилээр төлөвлье гэвэл мод тарь.
Хэрэв насаараа төлөвлье гэвэл хүнээ хөгжүүл гэсэн зарчимаар хөгжүүлсэн нэг жишээ бол Сингапурын Темесек холдинг компани юм. 1961 онд Малайзаас тусгаарлан тусгаар тогтнолоо олсон Сингапур улс Агаарын тээвэр, Цахилгаан холбоо ер нь бүх л салбараа хамруулан төрийн өмчид хамаарах функцүүддээ гадны хөрөнгө оруулалтыг татахын тулд Темасек холдинг компаныг байгуулан багынхаа 90%-ийг гаднаас бүрдүүлэн аравхан хувьд нь сингапурчууд ажиллуулан менежмэнтийг нь сурч авснаар өнөөдөр 60%-д нь л сингапурчууд ажиллаж байна.

Мөн Сингапур Айр Лайнз компаныхаа 70%ийг гадныханд өгч дэлхийн ноймор нэг компани болсныхоо дараа л өнөөдрийн байдлаар дөнгөж 56%ийг Темасек эзэмшиж байна.Энэ мэтчилэн сингапурчууд бусад салбартаа ч гадны хөрөнгө оруулалтад өндөр ач холбогдол өгч, төр нь бизнесээсээ тусгаарласан улс төрийн шийдэлд хүрчээ.

Өнөөдөр Темасек холдинг компани төрийн стратегийн бүх салбарынхаа компаниудын активуудыг эзэмшин, зах зээлийн үнэ нь 250 тэрбум ам.доллар буюу Азийн хамгийн том хөрөнгө оруулалтын компани болжээ.

Уул уурхайн ямар ч баялаггүй Сингапурын энэ хөрөнгө оруулалтын компани хэдхэн жилийн дотор ийм амжилтанд хүрч чадсан учир нь урт удаанаар хөгжлөө төлөвлөн хүнээ хөгжүүлэн тэдний мэдлэгт суурилсан бизнесийг хөгжүүлсэн явдал юм. Харин манайх бол:

1-рт: 51 хувийг л эзэмшихгүй бол алдчих байх гэсэн гэнэн бодлын цаана ашиг сонирхолын зөрчилтэй, менежмэнтийг нь авч, Бэрс нь пешка гаргах санаатай.

2-рт: Төр-бизнес гэсэн нэг төвтэй, засгийн эрхийг авмагц Бэрс нь хүүгээ түрж байгаа нь хүндээ биш механизмдаа байна.

3-рт: Хүмүүсээ гадны орнуудад сургадаг, өөрсдөө ч өндөр боловсрол эзэмшдэг боловч ажлын байрыг нь улс төрчид бөглөөд суучихдаг тул мэдлэгээрээ ирж ажиллах боломжгүй.

4-рт: Аливаа төсөл дээр олон улсын багыг ажиллуулж тэднээс өөрсдөө суралцах боломжийг олгодоггүй.

Ямар ч ядуу улсад ч төрийн эрх мэдэл гэж том хүчин зүйл байдаг. Темасек ч хөрөнгө мөнгөгүй байсан ч түүнд төрөөс нь итгэж өгсөн салбарууд, тэдний менежмэнтийг удирдах эрх мэдэл, ерөнхийлөгч, ерөнхий сайд нь ч нөлөөлж чаддагүй хууль баталж өгсөнд л учир нь байгаа юм.

Төр бизнэсээсээ салчихвал хийх ажилгүй болчих гээд байгаа юм уу? Байшин баръя гэвэл эмнэлэг сургууль, цэцэрлэг гээд, зам баръя гэвэл хөдөө орон нутгийн зам эрчим хүч гээд нийгмийн зөндөө л ажил байна. Өнөөдрийн байдлаар Засгийн Газар дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 40 хувиар төсвөө бүрдүүлсэн, мөн том ажил олгогч мөн үү? гэвэл мөн. Сонгуульд ялсан нам нь төрийн албан хаагчдаа л томилоно биз, аж ахуйн нэгжийн ТҮЗ-д хөндлөнгөөс нь оролцож удирдлагыг нь томилон хууль зөрчиж байна..

Хөрөнгө мөнгөгүй байж болох ч хөрөнгө оруулах ЗАХ ЗЭЭЛ гэдэг бол мөнгийг тосож авах нь мөнгөний том зах зээл тул Аристотелийн хэлсэнчлэн “Мөнгийг хөөж гүйцдэггүй, харин тосож гүйдэг юм” гэсэнтэй адил.

Сү.Батболд Ерөнхий сайд байхдаа 2010 онд Сингапурт айлчлаж Темасекийн үйл ажиллагаатай танилцаад, манай Төрийн Өмчийн Хороотой л адилхан юм байна. Өөрчилье гээд Төрийн Өмчийн Хорооны дарга Сугарт үүрэг өгсөн байдаг.

Дараа нь ч Темасекийнхан ч Монголд ирж Төрийн Өмчийн Хороог өөрчлөн, төрийн өмчит кампаниудын дээр Хөрөнгө Оруулалтын Сан” Баялагын Сан” байгуулах санал тавиад буцсан юм.

Эрх баригчид юу гэж хувааж иддэг хэдийнхээ дээр төрөөс хараат бус байгуулга байгуулхав. МАН-ын Засгийн Газрууд өнгөрсөн бүрэн эрхийнхээ хугацаанд Монголын төрийг хулгайн үүр болгосон болохоор нь АН-ыг дэмжсэн тул бид ардчилалын зарчмуудыг тэднээс шаардах эрхтэй.

Сүүлийн үед Таван Толгойн Баруун Цанхын хөрс хуулбарлалтыг нэг аж ахуйн нэгж хийж байгаа тухай мэдээлэгдсэн нь ерөнхий сайд Алтанхуягийн компани гэх юм. Худлаа байгаа.

Би л ямар ч гэсэн хэдийд ямар тендер зарлагдаж ямар компани ялсан гэдгийг сонсоогүй.

Өнөөдөр манайд ажиллаж байгаа төрийн өмчит 90 гаран компаний менежмэнтийг нь төрийн Өмчийн Хороо гэдэг улс төрийн байгууллага удирдаж, тэдний захирлуудыг Ерөнхий Сайд томилж байсан цагт авилгал, ашиг сонирхолын зөрчил аль ч засгийн үед үргэлжлэж ашигийн төлөө бус алдагдалын төлөө ажилладаг МИАТ, ЭРДЭНЭТ, ТАВАН ТОЛГОЙ зэрэг шахааны бизнестэй байх нь тодорхой.

Норвег шиг Сингапур шиг л болъё гэж байгаа бол бизнесийг төрөөс салгах системийн буюу төрийн бүтцийн өөрчлөлт л хийх учиртай. Норвег болон бусад хөгжиж буй орнуудын парламент нь зөвхөн төрийн ажлын хүрээн дэх хөрөнгөө улсын төсөв гэж батлаад бизнес хөрөнгө оруулалтыг нь тусгай сангууд нь удирдаад явдаг юм.

Манай төр толгойноосоо эхлээд цэвэршиж байгаа гэдэгт бид итгэж өгөхгүй л байна. Дээр үед Хятадын хаан өөрийн зөвлөх Күнзээс–манай энэ ноёдууд хулгай хийгээд байна яах вэ? гэж асуухад нь - Хаан та өөрөө л хулгай хийхээ больчих, тэгвэл тэд ч бас хулгай хийхгүй гэсэн юм гэнэ лээ.





http://www.temasek.com.sg/

Энэ нийтлэлийн эх сурвалж Olloo.mn - Өдөр бvр дэлхий даяар



Мэдээний URL:
http://www.olloo.mn/modules.php?name=News&file=article&sid=1224535


Related Posts by Categories



- Архив

____ Их үзсэн ____

- Миний тухай

www.twitter.com/DJamts

- Харилцах талбар

Bolor dictionary eng-mon-deut


Your IP address

IP