- Агуулгын шошго

 Төмөрлөгийн үйлдвэрт хөрөнгө оруулахыг уриаллаа
 2012.8.10    
http://news.zindaa.mn
Өнөөдөр 11.00 цагаас УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар болон Дархан-Уул аймгийн Засаг дарга н.Эрдэнэбат, Үндэсний, хөгжил шинэтгэлийн хорооны дарга П.Хашчулуун, АОЭНХолбоо хамтраад Төрийн ордны Г танхимд сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ. Тэд Дархан-Уул аймагт хар төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах саналыг УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатараар дамжуулан УИХ-д оруулахаар болжээ.

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар: -"Өнөөдрийн байдлаар олон олон төмөрлөгийн үйлдвэр барих тооцоо судалгаа байна. Энэ намар хүртэл үүнд хөрөнгө оруулах, хамтарч ажиллах төрийн болон хувийн байгууллагууд холбогдоорой. Үүнийг бид өнөөдөр олон нийтэд зарлаж байна.

Хүнд үйлдвэрийг барих нь ямар ашигтай, хэнд хэрэгтэй, хэдэн хүн ажиллах вэ гэх зэрэг олон асуудлууд бий. Манайхан өөрсдөө байнга армотур гаднаас худалдаж авдаг шүү дээ. Манай улс төмрийн нөөц маш багатай. Тийм учраас гадагшаа зөөгөөд дуусвал бид юугаараа төмөрлөгийн үйлдвэр барих юм бэ. Хүнд үйлдвэр хөгжиж байж сая бусад үйлчилгээний салбар дагаж хөгжинө" гэв.

Өнөөдөр төмөрлөгийн гол түүхий эд болох хүдрийг гадагшаа маш ихээр зөөж байгаа ба хүдрийн уурхайнууд бүгд гадныхны гарт орсон гэнэ. Төмөрлөгийн үйлдвэр барих явдал олон арван мянган хүнийг ажилтай болгохоос гадна Дарханы эдийн засгийн гол амин сүнс болно гэдгийг мэдээлэл хийсэн төлөөлөгчид хэлж байлаа.

А.ТЭМҮР




Metallurgy complex needed immediately
 
http://en.mongolianminingjournal.com/content/22784.shtml
   By G.Iderkhangai


President Ts. Elbergdorj’s speech at the recent Economic Forum was marked by his concern that iron ore was being transported to China day and night. It would indeed be sad if we run out of the reserves when we finally set up the capacity to process iron ore. One is reminded of the Mongolian saying, “Putting on the coat after the rain is gone”.

The President’s concern was not new. Earlier, too, during a visit to Darkhan and Selenge aimags, he had discussed the unfortunate situation with citizens and assured them that the National Security Council would shortly discuss the matter. There is popular expectation that something will be done soon to arrest the growing control exercised over our national reserves by our southern neighbour.

The only way not to lose all our iron ore reserves to foreigners is for Mongolia to build a metallurgy complex as soon as possible. Three years ago the Government announced that one would be built at the heavy industry complex in Sainshand but there has been no real progress at all. Related ministries and agencies say they are conducting all kinds of studies and preparing plan documents. At this pace, there is reason to worry that the complex might not see the light of day before we run out of the reserves of this strategic mineral.

Parliament included several iron ore deposits in the list of strategically important mineral deposits in Mongolia that it prepared in 2007 but several other deposits, all owned by Chinese companies, were left out.

The largest iron ore deposit in Mongolia is at Bayangol in Selenge. The aimag authorities transferred the ownership of this 250-million-ton deposit to Dornii Gobi Company. Since then it has been traded a few times and now belongs to Bold Tumur Yuruu Gol Company. Today, their daily export to China amounts to100 trains of iron ore. The ore that is mined and sold is of the best grade. The company built its own 98-km railway to Dulaankhaan to meet its transport needs.

The Darkhan metallurgical plant owns the licence of the Selenge iron ore deposit, which has 230 million tons of reserves and is listed as a strategic deposit. Earlier, the licence was held by a little known Chinese company, BLT, which mined significant amounts of first-grade ore. However, the Darkhan plant does not have the resources to do any extraction work itself, so the mining at the deposit is done by several companies, all Mongolian and including Erdes Holding. Approximately 300 trains of ore are exported every day. Incidentally, BLT has sued the Government of Mongolia for cancelling its licence and an international court is expected to give its decision soon.

Altain Khuder exports through the Burgastai port the iron ore from Tayannuur deposit in Tseel soum, Umnugovi aimag, using 80-ton trucks for the purpose.

Fifteen of the 30 companies that own iron ore deposit licences are active and export to China. Export figures have increased dramatically in the last two years, to meet China’s seemingly insatiable hunger. The Darkhan plant exported 1.098 million tons in 2011, and hopes to raise this to 6 million tons this year. Bold TumurYuruuGol plans to export 8 million tons a year. With just two companies exporting 14 million tons of iron ore annually, for how much longer can Mongolia meet China’s demand?


Where to build 

There is no clarity on how much iron ore Mongolia has. Unconfirmed estimates put the reserve at 2 billion tons but the present confirmed amount is only 600 million tons. Of this, 450 million tons are in deposits in Darkhan and Selenge aimags, including Tumurtei, Khust-Uul, Bayangol and Tumurtolgoi deposits in two soums of Selenge, within 30-40 km of one another. Many feel proper utilisation of these mines should begin without delay, to earn revenue before the economic benefits from either Tavan Tolgoi or the Sainshand industrial complex start coming in.

However, transferring the licence of these deposits to the Darkhan Metallurgical Plant may not be a good idea. That plant can process only 100,000 tons of scrap metal a year and many feel it would be wrong and foolish to expect such a small plant to make the best use of several deposits.

A team from the Mongolian Mining Journal and Hugjil  Studio visited the Darkhan plant to make an on-site study. Many of the senior managers were away on business, but we got to meet to M.Avirmed, Director of Industry and Technical Department, and asked him a few questions.

He told us the plant had been built to process scrap metals from ore mined at Tumurtei, Tumurtolgoi and Bayangol. A combination of uncertainties following the democratic revolution in the 1990s and technical difficulties at the same time affected the plant’s operation. Even with a capacity of 100,000 tons of iron, it could produce only 7,000-8,000 tons. When the Mineral Law was passed in 1997, the plant lost control of Tumurtei and Khust-Uul deposits which went into the hands of Chinese private companies. Things have recovered and the plant has begun to make profits following some technical upgrading. The greatest problem it faces today is lack of scrap metal. With scrap metal reserves exhausted, it has asked other companies to conduct exploration work in deposits under its licence.

The Tumurtolgoi deposit, which has 28 million tons of reserve, has been in use since 2009, while work on Tumurtei mine began last October. A wet processing plant built by China last year now makes it possible to process 1 million tons of iron ore from Tumurtei. This year’s target is to mine 5 million tons from Tumurtei and dry process it. There is also a plan to use new technology to extract metal from its ore by smelting. Mr Avirmed was confident that by 2015, they would not be using scrap metals, but would annually produce up to 180,000 tons of iron from extracted ore. The price of pure ore is usually 2-3 times higher than that of the dry processed kind. 


Цахилгаан тээвэр компанид үйлдвэрлэсэн
троллейбус, дуобусны загварууд:



JEA-800 троллейбусны техникийн үзүүлэлт

1. Зорчигчийн суудлын тоо 31
2. Хүний багтаамж /хэвийн нөхцөлд/ 90
3. Хүний багтаамж /Оргил цагийн үед/ 124
4. Цэвэр жин /кг/ 9450
5. Цэнэглэгдсэн жин /кг/ 9487
6. Бүх жин /кг/ /хэвийн нөхцөлд/ 15787
7. Цэнэглэгдсэн үеийн урд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 4307
8. Хэвийн нөхцлийн үеийн урд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 5950
9. Цэнэглэгдсэн үеийн хойд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 5179
10. Хэвийн нөхцлийн үеийн хойд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 9837
11 Зорчигчдийн зорчих талбай /м2/ 11.30
12. Хэвийн ачаалалтай үед тэгш замд явах хурд /м.сек/ 65
13. 550В-ийн хүчдэлд тэгш замд хэвийн ачаалалтай 25 км
цаг хүртэлх хурд авалт /м/сек2/ 1.0
14 Троллейбусны урд тэнхлэгийн гадна талын дугуйны
эргэлтийн хамгийн бага радиус /м/ 8.8
15. Троллейбусны кузовын хамгийн гадна цэгийн
эргэлтийн радиус /м/ 10.9
16. Троллейбусны кузовын хамгийн дотоод цэгийн
эргэлтийн радиус /м/ 4.8
17. Төв редукторын дамжуулагч тоо 5,5
18. Дугуйн редукторын дамжуулагч тоо -
19. Ерөнхий дамжуулагчийн тоо 5,5
20. Урд дугуйн тавилтын өнцгүүд
-Шкворений хөндлөн өнцөг
-Шкворений дугуй өнцөг
21. Урд дугуйн эргэлтийн өнцөг
-дотор
-гадна
22. Дугуйн тоо
-урд тэнлэг
2/R20-10.00 16 слой
-хойд тэнхлэг 4/R20- 10.00 16 слой
23. Рулийн механизм HYUANDAI Aero
City-540 хүчлүүрийн хамт
24. Гидро насос:
-Шингэний зарцуулалт 1 л /мин/
-Шингэний зарцуулалт /кгс/см2/
25. Хөдөлгүүрийн чадал 110 кВт
26. Хөдөлгүүрийн эргэлт Хэвийн горимд 1500 эрг/мин
Хамгийн их эргэлт 3900 эрг/мин

JEA800






JEA-800М электробусны техникийн үзүүлэлт

1. Марк JEA-800М
2. Зорчигчийн суудлын тоо 31
3. Хүний багтаамж /хэвийн нөхцөлд/ 90
4. Хүний багтаамж /Оргил цагийн үед/ 114
5. Цэвэр жин /кг/ 9870
6. Цэнэглэгдсэн жин /кг/ 9907
7. Бүх жин /кг/ /хэвийн нөхцөлд/ 16207
8. Цэнэглэгдсэн үеийн урд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 4535
9. Хэвийн нөхцлийн үеийн урд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 6178
10. Цэнэглэгдсэн үеийн хойд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 5431
11 Хэвийн нөхцлийн үеийн хойд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 10089
12. Зорчигчдийн зорчих талбай /м2/ 11.30
13. Хэвийн ачаалалтай үед тэгш замд явах хурд /м.сек/ 65
14 550В-ийн хүчдэлд тэгш замд хэвийн ачаалалтай 25 км цаг
хүртэлх хурд авалт /м/сек2/ 1.7
15. Контактын сүлжээгүйгээр туулах зам /км/ 8-10
16. Троллейбусны урд тэнхлэгийн гадна талын дугуйны
эргэлтийн хамгийн бага радиус /м/ 8.8
17. Троллейбусны кузовын хамгийн гадна цэгийн
эргэлтийн радиус /м/ 10.9
18. Троллейбусны кузовын хамгийн дотоод
цэгийн эргэлтийн радиус /м/ 4.8
19. Төв редукторын дамжуулагч тоо 5,5
20. Дугуйн редукторын дамжуулагч тоо -
21. Ерөнхий дамжуулагчийн тоо 5,5
22. Урд дугуйн тавилтын өнцгүүд
-Шкворений хөндлөн өнцөг
-Шкворений дугуй өнцөг
23. Урд дугуйн эргэлтийн өнцөг
-дотор
-гадна
24. Дугуйн тоо
-урд тэнлэг
2/R20-10.00 16 слой
-хойд тэнхлэг 4/R20- 10.00 16 слой

25. Рулийн механизм HYUANDAI Aero
City-540 хүчлүүрийн хамт
26. Гидро насос:
-Шингэний зарцуулалт 1 л /мин/
-Шингэний зарцуулалт /кгс/см2/ НШ-10
27. Хөдөлгүүрийн чадал 170 кВт
28. Хөдөлгүүрийн эргэлт Хэвийн горимд 1500 эрг/мин
Хамгийн их эргэлт 3900 эрг/мин
29. DY077 их гүйдлийн цэнэглэгчийн чадал /кВт/ 8
30. Цэнэг хуримтлуулагч аккумуляторын тоо /ш/ 36
JEA800M Анхны электробус шугамын үйлчилгээнд


JEA-800T электробусны техникийн үзүүлэлт

1. Марк JEA-800T
2. Зорчигчийн суудлын тоо 34
3. Хүний багтаамж /хэвийн нөхцөлд/ 90
4. Цэвэр жин /кг/ 9500
5. Бүх жин /кг/ 15800
6. Урд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 6000
7. Хойд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 9800
8. Хэвийн ачаалалтай үед тэгш замд явах хурд /м.сек/ 65
9. 550В-ийн хүчдэлд тэгш замд хэвийн ачаалалтай 25 км цаг
хүртэлх хурд авалт /м/сек2/ 1.9
10. Троллейбусны урд тэнхлэгийн гадна талын дугуйны
эргэлтийн хамгийн бага радиус /м/ 8.9
11 Троллейбусны кузовын хамгийн гадна цэгийн
эргэлтийн радиус /м/ 10.9
12. Троллейбусны кузовын хамгийн дотоод цэгийн
эргэлтийн радиус /м/ 4.8
13. Төв редукторын дамжуулагч тоо 5,5
14 Дугуйн редукторын дамжуулагч тоо -
15. Ерөнхий дамжуулагчийн тоо 5,5
16. Урд дугуйн тавилтын өнцгүүд
-Шкворений хөндлөн өнцөг
-Шкворений дугуй өнцөг
17. Урд дугуйн эргэлтийн өнцөг
-дотор
-гадна
18. Дугуйн тоо
-урд тэнлэг 2/R20-10.00 16 слой
-хойд тэнхлэг 4/R20- 10.00 16 слой
19. Гидро насос:
-Шингэний зарцуулалт 1 л /мин/
-Шингэний зарцуулалт /кгс/см2/ НШ-10
20. Хөдөлгүүрийн чадал 170 кВт

21. Хөдөлгүүрийн эргэлт
Хэвийн горимд 1500 эрг/мин
Хамгийн их эргэлт 3900 эрг/мин
This t-bus is moderated on the chassis of the Hyundai Aerocity540 passenger bus.

Mongolian first private trolleybus JEA800T is made in Tsakilgaan teever company in January 9, 2008. Its owner is Enkhtuya Terbish. Shi was believe on this project developed by engineer Jamts Dash and invested.

JEA800T загварын троллейбус шугамын үйлчилгээнд


Цахилгаан тэжээл удирдлагын хэсэг





Менежер Д.Жамц, Захирал Д.Жаргалсайхан






JEA-800F электробусны техникийн үзүүлэлт


1, Марк
2. Зорчигчийн суудлын тоо 27
3. Хүний багтаамж /хэвийн нөхцөлд/ 75
4. Цэвэр жин /кг/ 11405
5. Цэнэглэгдсэн жин /кг/ 11425
6. Бүх жин /кг/ /хэвийн нөхцөлд/ 18000
7. Цэнэглэгдсэн үеийн урд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 3305
8. Хэвийн нөхцлийн үеийн урд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 5935
9. Цэнэглэгдсэн үеийн хойд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 6720
10. Хэвийн нөхцлийн үеийн хойд тэнхлэгийн ачаалал /кг/ 12065
11. Зорчигчдийн зорчих талбай /м2/ 12
12. 550В-ийн хүчдэлд тэгш замд хэвийн ачаалалтай 25 км цаг
хүртэлх хурд авалт /м/сек2/ 1.16
13. Дуобусны урд тэнхлэгийн гадна талын дугуйны эргэлтийн
хамгийн бага радиус /м/ 10.2
14. Дуобусны кузовын хамгийн гадна цэгийн эргэлтийн радиус /м/ 12
15. Троллейбусны кузовын хамгийн дотоод цэгийн эргэлтийн радиус /м/ 4.95
16. Төв редукторын дамжуулагч тоо -
17. Дугуйн редукторын дамжуулагч тоо -
18. Ерөнхий дамжуулагчийн тоо 9.49
19. Урд дугуйн тавилтын өнцгүүд:
-Шкворений хөндлөн өнцөг 7*
-Шкворений дугуй өнцөг 7*

20. Урд дугуйн эргэлтийн өнцөг
-дотор 50*
-гадна 45*
21. Дугуйн тоо
-урд тэнхлэг 2-275/70R22.5
-хойд тэнхлэг 4-275/70R22.5
22. Гидро насос 8043
23. Татах хөдөлгүүрийн чадал /641Нм/ 180 кВт
24. Хөдөлгүүрийн эргэлт:
Хэвийн горимд 1500 эрг/мин
Хамгийн их эргэлт 3900 эрг/мин
24. Оврын хэмжээ /мм/:
-Урт 12560
-Өргөн 2520
-Өндөр 3850
-Тэнхлэг хоорондын зай 6000

25. Зорчигчдын хаалганы тоо /ш/ 3
26. Гишгүүрийн өндөр газраас /мм/ 380
27. Шалны өндөр газраас /мм/ 630
28. Баталгаат засварын хугацаа /жил/ 1
29. Ашиглалтын хугацаа /жил/ 10

JEA800F дуобус шугамын үйлчилгээнд гарлаа



Төмөр замын Төв Засварын үйлдвэрт хийсэн зүтгүүр:

Made in MONGOLIA

Монголын Төмөр Замчдын маань бахархал, Монгол инженерүүдийн маань ур ухаан шингэсэн 2 Загал-005 зүтгүүр. Зөвлөлтийн 2М62, М62УМ, 2ТЭ10М серийн илчит тэрэгний кузов, явах анги дээр АНУ-ын General Electric компаний 7FDL дизель хөдөлгүүрийг хослуулан бүтээсэн илчит тэрэг юм. Одоогийн байдлаар 7 цуврал 2 Загал илчит тэрэг үйлдвэрлэгдээд байгаа бөгөөд дараагийн шатанд 1 секцийн суудлын зориулалттай Загал зүтгүүр ахин нэмж гаргах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна.


________________________Монгол Улсын гавьяат тээвэрчин Ю.ИДЭРЧУЛУУН


Монголын төмөр замд “Загал-2” серийн илчит тэргийг угсрах, зохион бүтээх тухай яриа бүр эрт 1995-1996 онуудад Улаанбаатар төмөр замын хэрэг эрхлэх газрын хэмжээнд удаа дараа яригдсаар энэ онуудад Улаанбаатар төмөр замын дарга Р.Раш, Зүтгүүрийн албаны ерөнхий инженер Л.Ганбаатар нар АНУ явж Монголын төмөр замд ямар зүтгүүр ашиглаж болох тухай албаны хүмүүстэй уулзаж зохих шийдэлд хүрсэн билээ. Улмаар 1996 оны намар инженер Л.Ганбаатар, Х.Сүрэнжав, Улаанбаатар депогийн дарга Ю.Идэрчулуун нар АНУ-ын Пенсельван мужийн үйлдвэрийн жижиг хот Эрид “GENERAL-ELECTRIC” заводод одоо ажиллаж буй DASH зүтгүүрийг Монголд явуулах бэлтгэл ажилтай 20 гаруй хоног танилцаж, туршилтад оруулан Монголд 1997 онд авчирсан гэж болох юм.

Тэр үед Орос зүтгүүрийн раман дээр өөрийн заводын дизель генераторыг байрлуулж угсрах тухай бидэнд ярьж улмаар Казахстан улсын хоёр ширхэг зүтгүүрийн раманд угсарч буйгаа үзүүлж танайх үйлдвэрийн энэ шугамд орох хэрэгтэй гэж ухуулж байсан юм. Бараг найман жилийн хойно 2003-2004 онд ОХУ-ын Коломенскийн заводод хийсэн Д49 дизель генераторыг 2М62М-ын металл ломд хаягдсан раман дээр байрлуулах ажлыг тус депогийн инженер техникийн ажилчид зориглон орж хийж эхэлсэн юм. Нийт 10 ширхэг секцэнд тоноглож 2005 оны тавдугаар сарын 9-нд Ялалтын баяраар анхны аялалд үдэж байлаа. Энэ шинэ дизель генераторын илчит тэрэг хуучин 2М62М-ээс чадлаар илүү ачааг татах хүч нь 300 тонноор нэмэгдсэн юм.

Энэ модернизацийг Украин улсын Полтавын засварын заводод хийж Монголд явуулж тодорхой техникийн дэвшилд тус завод хүрлээ гэж яригдаж байсан цаг үед Монголд модернизаци хийсэнд Полтавчууд гайхаж байсан сураг дуулдсан. “Zagal 2” серийн илчит тэргийг угсрах бүр шинээр хийх зураг төсөл гаргах бэлтгэл ажил 2005 оны 1-2 дугаар сард хангагдаж АНУ-аас анхны дизель генератор ирж бидний ажил эхэлсэн юм. Нийт 60 хоног үргэлжилж “Zagal 001” илчит тэргийг хийсэн билээ. Улаанбаатар зүтгүүрийн депогийн инженер техникийн ажилчид өндөр мэргэжлийн засварчид нэг баг болж, ер нь депо тэр аяараан хөдөлж “Zagal 001” илчит тэргийг угсарч хийж гаргахад хүн бүрийн хүчин зүтгэл шингэсэн юм.

Зарим үед 16-18 цаг ажиллаж ажилчид маш их ядарч байсан тул өөрийн сувилалдаа эдгээр засварчдаа оруулж хоёр ээлж болгон графикаар ажиллуулав. Депогийн дарга ба үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дарга дээр 2004 оны хоёрдугаар сарын 19-нөөс анхны ажлын планерка хийгдэж хойшид долоо хоногт хоёр удаа шуурхай хурал хуралдаж зөвхөн “Zagal-2” илчит тэргийг гаргахад зориулж ажлын явцыг депогийн 1200 гаруй хамт олонд тогтмол мэдээлж бүтэхгүй, чадахгүй зарим асуудлаар хамт олноос ч санал санаачлага сэтгэлийн дэм авах өдөр байж л байсан даа.

Дам сонсоход хэрэг эрхлэх газрын нэг томхон дарга Улаанбаатар депогийнхон одоо яваа илчит тэргээ засч чадахгүй байж модернизаци хийнэ гээд л цээжээ дэлдээд л гэсэн яриа бидний чихэнд салхиар дуулдахад урам хугарах биш улам шар хөөргөж ирлэж байсан санагдана. Энэ их ажлын үед АНУ-ын мэргэжилтэн хоёр хоёроороо 10 хоног бүр тогтмол хамтран ажиллаж байв. Тэр бүү хэл, Америк мэргэжилтний бие өвдөж халуурч даралт нь ихсээд бид сувилалдаа эмчилж манай Бурмаа эмч эдгээсэн дээ.

Одоо эргээд бодоход бид энэ том төслийг хийж чадах болов уу яах бол гэх өдөр ч таарч л байсан юм. Гэвч АНУ-ын мэргэжилтнүүд дамаан төслийн удирдагч Алекс хэмээх сайн дайчин эр бүгдийн эхэнд царай нь улайчихаад л хашгираад байна шүү дээ. Депогийн дарга дээр өдөрт 2-3 удаа орж ирж яг манай хүн шиг болох болохгүйг тоочиж ажлын байранд цуг очиж зөвлөлдөж асуудлыг яг газар дээр нь шийдэж гарах гарцыг олж түүндээ зэрэг урамшиж дал мөрөө алгадацгаана.

Анхны “Zagal 2-001” илчит тэргийг угсарч зарим эд ангийг шинээр хийж ашиглалтанд өгөхөд депогийн дарга дээр нийт 29 удаа шуурхай ажлын планерка хийсэн тэмдэглэл байдаг. Эргээд дурсахнээ их л халуун өдрүүд их л давчуу ажил, цаг хугацаа өнгөрсөн байдаг юм. Энд нийт 50 гаруй хүнтэй ажлын бригад нэг баг болж ажилласан. Улаанбаатар төмөр замын хэрэг эрхлэх газраас зүтгүүрийн аж ахуйн албаны дарга Х.Лхагвасүрэн зарим үед ирж “Zagal-2-001”-ийн угсралт, бүтэц ажлын талаар танилцаж хөрөнгө мөнгөтэй холбоотой ажлыг дээд дарга нартаа танилцуулж цаг алдалгүй шийдвэрлүүлж байсан нь дээрээс татах хүч байдгийг байнга мэдрүүлж байв.

Ингээд манай хамт олон 2005-2006 оны эх гэхэд нийт 10 ширхэг секц “Zagal 2”-ыг үйлдвэрлэж угсарч дууссан юм. Энэ зүтгүүр өнөөдөр Монголын төмөр замын нүүр царай үндэсний бахархал болж явна. Энгийн бүхэн агуу байдаг гэдэг үгийг эндээс мэдэрч болмоор.

Эхний “Zagal 001.002” зүтгүүрийг хийж угсрахад АНУ, ОХУ, Монгол мэргэжилтний хүч ухаан арга барилыг сорьсон ажилбар алхам бүрд л тохиолдож байснаас заримыг нь дурдахад зүтгүүрийн жингээс хамаарч рейльс хос дугуйн авцалдааг яаж тооцоонд хүргэж сайжруулах, нэг голд дарах даралтыг тэнцүүлж өгөх шийдэл дээр Улаанбаатар депогийн хайлах цехэд бараг 100 гаруй тонн ширэм хайлуулж туухай болгон хэрчиж хүндрүүлэгч хийж раманд байрлуулах, татах цахилгаан мотор бүрт очих агаарын хөргөлтийг жигд ихэсгэж өгөхийн тулд хэмжилтийг томсгон тохируулах, элсний сав, түлшний савыг даацанд нь тооцож томруулах, зүтгүүрийн хажуу тавцан буух шат нь хөдөлмөр хамгаалал аюулгүй ажиллагаанд тохируулж хамгаалалт ямар байхаар хийх, машинчийн удирдлагын самбар байрлах шкафыг хийлгээд ирсэн.

Гэтэл Америк мэргэжилтэн нөгөө Алекс голж давхиад танайх муу хийж байна Америк руу захиалах уу ч гэх шиг… бид дахин зураг гаргаж төмөр замын төв засварын үйлдвэрээр лист буюу 1.5 мм зузаантай хавтгай төмрийг 900 өнцгөөр нугалж ямар ч гагнуур оруулалгүй хийх, автотормозын бүх тоноглол дамжлага трубаг шалгаж хийх, илчит тэрэгний цахилгаан монтаж хэдэн мянган үзүүр төгсгөлийг хавчуургатай хийх, кабиныг машинч хүний аялах тав тухыг хангах, “ZAGAL” зүтгүүрийнхээ гадаад өнгө үзэмж, дизайныг тохируулах гэх мэт олон тохиолдол санаачлагыг манай мэргэжилтнүүд шийдвэрлэсэн юм. Yүнд, Л.Ганбаатар, Б.Баттулга нарын оролцоо, идэвхи маш өндөр төвшинд үнэлэгдсэн.

Хамгийн сүүлд зүтгүүрийн бөөрөнд хоёр загал морио зурж найман шаргаа араас нь цахилж яваагаар байрлуулж туршилтын аялалд бүх мэргэжилтнүүд Монголын хойт хилээс урд хил хүртэл явуулж бэлэнд өгч нэг үгээр ажилд тэнцэнэ гэж акт бичиг баримтыг бүрдүүлсэн юм. Манай депогийн эдийн засагч Алтанцэцэг ерөнхий нябо Д.Батсайхан нар бүр анхнаас нь ширхэг хадаас сэтэрхий тэвнэ орсон ч бүртгэж энэ илчит тэрэгний өөрийн өртгийг тогтоосон. Анхны загал 2 001 илчит тэрэг нэг миллиард 200 орчим сая төгрөгөнд босч дараа дараагийн загалуудын өөрийн өртөг хямдарч 900 сая 800 гаруй ч сая төгрөгөнд хамгийн сүүлчийн Загал илчит тэрэг боссон санагдана. Яагаад өөрийн өртөг нь илчит тэрэг болгонд өөр гарсан нь анхны тэргэнд ажлын байр бэлтгэх багаж төхөөрөмж авах, ер нь хамаарагдсан бүх зардал шингэсэн тул дараагийн тэргэнд эхний авсан багаж төхөөрөмж дахин үнэлэгдэхгүй ба бэлэн ажлын байранд угсралт хийгдсэн мөн манай мэргэжилтэн, засварчдын ур чадвар өсч ажлын цагийн фонд багасч байсантай холбоотой.

Өнөөдөр МТЗ-аар ажил үүрэг гүйцэтгэж ачааны тодорхой хэмжээг үүрч яваа энэ 10 ширхэг секц “Загал-2” илчит тэрэгний техник эдийн засгийн үр дүнг цөөн хэдэн тоогоор хэлье. 10000 тнкм-т ноогдох өөрийн өртөг ОХУ-д үйлдвэрлэсэн 2М62М, 2М62ММ илчит тэрэгнээс 1000 төгрөгөөр хямд, материалын зардал гурав дахин бага, 10000 тнкм-т ноогдох түлш 3-5 нэгжээр цөөн, тосны зарцуулалт 2-3 дахин бага, сул зогсолт бараг гарахгүй. Жишээ нь, Орос нэг илчит тэрэг жилд 200 сая бохир тнкм ажил хийхэд “Загал-2” 400 сая бохир тнкм ажил хийдэг. 2М62ММ илчит тэрэг жилд 5000 цаг ажилласан бол “Загал-2” илчит тэрэг 8000 цаг ажилласан судалгааг манай эдийн засагчид гаргасан байна.

“Загал-2” илчит тэрэг МТЗ-д зохих үүрэг гүйцэтгэж байгаа боловч “Уулын буга үзээд унасан морио тавьж хөөв” гэгчээр 26 жил Монголын ачаа, суудлын тээвэрт гол хүчин зүтгүүр болж ирсэн 2М62М илчит тэргээ эвдэрдэг, хэмхэрдэг, эдийн засгийн үзүүлэлт ихтэй гэх мэтээр муулж болохгүй санагдана. Адууныхаа хирээр исгэрэнэ гэдэг шиг эдийн засгийнхаа боломжоор хөлөө жийж муу муухай ч МТЗ-д 2М62М илчит тэрэг ачааны голыг нугалж яваа 60 гаруй зүтгүүрийг зөв ашиглаж, чадвартай засч эвдрэнэ гэдэг эзнээсээ болдог гэдгийг ойлгож ажиллах хэрэгтэй санагдана.

Замын дарга асан талийгаач Магдей гуай илчит тэргийг эвдэрдэг, хөгширсөн гэж бүү ярь. Эвдэрдэг юм чинь яасан ч яахав гэсэн ажлын хариуцлага сахилга сулардаг муу уур амьсгал бүрддэг юм.Эвдэрдэггүй гэж ойлгож чанд хатуу шаардлага тавьж ажилла гэж үүрэгддэг байв. 1950 онд МТЗ-д ашиглагдаж 1980-аад оноос данснаас хасагдан солигдсон. ОХУ-д үйлдвэрлэсэн ТЭ-2 гэдэг илчит тэрэг одоо Монголд ганцхан ширхэг ажил үүргээ гүйцэтгээд 6-8 машинч, туслах машинчийг тэжээгээд бас шаггүй ашигтайгаар Сонгино Сонсголонгийн замд хайрга зөөсөөр сахалт Сталины дүртэй “ТЭ2-418” гэдэг илчит тэрэг одоо ажилласаар… Тэгэхээр 1980 оноос эхэлж ирсэн 2М62М илчит тэргийг 30 гаруй жил ажиллах нөөц бий.

Харин ашиглалт, арчилгаа, засварыг өөрийн хувийн машин мэт хандаж хийх, дээрээс нь удирдлагын зохион байгуулалтад хамаг гол нь оршино. 1990 онд хамаг юм ундуй сундуй болж эдийн засгийн санхүүгийн боломж Монгол улс даяар урд өмнө байгаагүйгээр өөрчлөгдөж байх тэр хэцүү хүнд цаг үед УБ Зүтгүүрийн депогийн мэдэлд 10 гаруй ТЭМ-2 зүтгүүр ажиллаж байв. Д50 хөдөлгүүртэй энэ илчит тэрэгний сэлбэг ОХУ-аас ирэхээ бараг больсон одоо яах вэ гэдэг асуулт амьдралд тулж билээ. Сэлгээний энэ илчит тэрэг нэг бүрийг машинчийн бригадад түрээсэлж өгье гэж тэр үеийн депогийн дарга Х.Лхагвасүрэн надад санаа болгоход илчит тэрэг эзэнтэй, эдийн засгийн 6-7 төрлийн үзүүлэлтээр үнэлгээ дүгнэлтэнд орж цалингаа энэ хэмжээнд авах одоогоор бол төсөл тэр үед журам гэрээ, тооцоо хийж нийт зүтгүүрийн бригадад танилцуулав.

Хэн илчит тэргээ түрээсэлж авна тэр хүн ажлын байртай эс тэгвэл хэцүүдэнэ гэж одоогоор бол захиргаадалт тэр үед хүндрэлээс гарах гарц байв. Зарим нэг ойлголт удаан машинч та нар улсын ялтай ажил өгөх гэлээ, тэгж шоронд орохгүй шүү гэж байв. Ингэж л энэ гарцаар ажилласаар сэлгээний ТЭМ-2 серийн илчит тэрэг өнөөдрийг хүрсэн гэж хэлж болно. Ингээд бодохоор зүтгүүрийн ашиглалт гэдэг бараг тусдаа технологи асар их практик, тасралтгүй ажиллагаа гэж хэлж болмоор бодогддог юм. Америк DASH зүтгүүрийг мөн ингэж эзэн хүн машинчид түрээсээр бэхлэн өгснөөр ашиглалт тогтвортой хугацаанд өндөржиж Монголын төмөр замдаа их ажил хийж өгч эдийн засгийн тооцоогоор худалдаж авсан өртгөө нөхсөн гэж би боддог, харин DASH, 2ZAGAL зүтгүүрүүд манай урд хэсэг Мааньтаас цааш Замын үүд хүртэл аялахад тохиромж муутай нь өнгөрсөн онуудад олон тохиолдлоор ажиглагдсан юм.

Цахилгааны нарийн эвдрэл гэмтэл гардаг элсний хумхиын тоосонцор дизелийн эд ангид ч орж нөлөөлж болзошгүй гэж манай мэргэжилтэнгүүд тогтоосонд бид анхаарах ёстой. Ер нь дахин сөхөж ярихад Орос техник, орос эд анги материал хэзээнээсээ гарын ая, байгалын шалгарал хүндийг туулдаг гэдгийг Монгол хүн бүр мэддэг билээ. 2М62ММ илчит тэрэг буюу Д49 дизель генератортай зүтгүүр манай уулын бүс даваанд 9ТК трубанд агаар дутагдаж түлш дутуу шахаж нагар үүсч эвдэрлийн ихэнх хувийг эзэлж буйг ОХУ-аас 2005-2006 онд ирсэн мэргэжилтнүүд ойлгож 9ТК трубиныг манай нутагт тохирох нутагшуулах талаар судалгаа шинжилгээ хийж бараг сайн шинэ турбин ирэх дөхсөн байх ёстой.

Д49 хөдөлгүүр буюу 2М62ММ илчит тэрэг муу зүтгүүр бишийг манай машинчид, засварчид мэдэх цаг нэгэнт болсон билээ. Монгол-Оросын хувь нийлүүлсэн Улаанбаатар төмөр зам нийгэмлэгт ОХУ-аас оруулах хөрөнгө, эрх мэдэл буурь сууриа алдаагүй хэвээрээ буйг Монголчууд бид ойлгож төмөр замын ачаа, суудлын хөдөлгөөнийг 100 хувь татдаг бүх серийн зүтгүүрээ зөв ашиглаж зүтгүүлэхээс өөр гарц одоохондоо алга санагдана. Бид ингэж ажиллаж амьдрах ёстой.

Зууны мэдээ /2007.02.05/______________________________________________




Монголчууд Шведийн "Сааб" автомашины үйлдвэрийг авах боломжтой



Монголчууд автомашины үйлдвэртэй болох боломжийн талаар “G.S.J” ХХК-ийн ерөнхий менежер Д.Жамцтай уулзаж ярилцлаа.

-Монголчууд Шведийн “СААБ” үйлдвэрийг худалдаж авах боломжтой гэлээ. Ямар боломж байгаа вэ?

-Сүүлийн хэдэн жилд дэлхийн автомашин үйлдвэрлэлийн салбарт маш их өөрчлөлт орж байна. Хойд Америкийн болон Европын автомашин үйлдвэрлэгчид дампуурлын ирмэгт тулцгааж харин Солонгос, Хятадын үйлдвэрлэгчид хүч түрэн орж ирж байгаа. Өнгөрсөн онд Шведийн “СААБ” автомашины үйлдвэр 350 сая долларын алдагдалтай ажилласан. Уг үйлдвэрийн 50 хувийг 1989 онд “Женерал моторс” корпорац 700 сая доллараар худалдаж аваад эзэмшиж байгаа бөгөөд тэд юун СААБ үйлдвэрийг хөл дээр нь босгох хөрөнгө гаргах нь байтугай өөрсдөө тэсч үлдэхэд хүндхэн байгаа билээ. Тиймээс эдгээр хувьцаагаа зарахаар шийдээд байгаа юм. Бид энэ үйлдвэрийн 50 хувийг нь эзэмшдэг болчихвол ашигтай ажиллаж чадна.

-Их хөрөнгө хэрэгтэй байх даа?

-1989 онд “Женерал моторс”-ынхон 50 хувийг нь 700 сая ам доллараар худалдаж авсан. Одоо мэдээж хэрэг энэ үнэ буурсан байгаа. Дээр нь нэмж мөнгө бас хэрэгтэй болох байх.

-Тэгээд энэ их хөрөнгийг хаанаас гаргаж машины үйлдвэртэй болох боломжтой вэ? Яаж…

- Бид асар их баялагтай улс шүү дээ. Тэгсэн хэрнээ энэ бүхнийгээ ашиглаж чадахгүй ихэнх маань ядуу амьдарч байна. Уг нь бид дэлхийн хэмжээний үйлдвэр байгуулах, худалдаж авах замаар санаачилгатай ажиллаж сайхан амьдрах ёстой. Бид үргэлж төр засаг мөнгө гаргана гэж хүлээх хэрэггүй. Монголын ард түмэн өөрсдөдөө байгаа ашигт малтмалын ордуудаасаа барьцаалан дэлхийн хөрөнгийн зах зээлээс хөрөнгө босгох бүрэн боломж байгаа. Боловсруулах үйлдвэрийг худалдаж авахад бид зээл авсан ч болно. Үйлдвэрлэлд мөнгө оруулах нь найдвартай зүйл гэдгийг бид мэднэ ш дээ. Харин манай хууль эрх зүйн орчин үнэхээр иймэрхүү дэлхий дамнасан аварга бизнесийн шаардлагыг хангахгүй байна. Бид үүн дээр даруй өөрчлөлт гаргах ёстой.

-Энэ үйлдвэрийг худалдаж авахын тулд юу хийх ёстой вэ?

-Манай Засгийн газар Шведийн Засгийн газартай ярих ёстой. Хэрэв бид худалдаж авах саналаа тавих юм бол шведүүд биднийг 100 хувь дэмжинэ. Учир нь бидэнд түүхий эдийн асар их нөөц, баялаг нь байгаа. Мөн “СААБ” ажилчдын цалинд маш их хөрөнгө зарцуулдаг. Тэнд дунджаар нэг ажилтан 5000 ам.долларын цалин авдаг. Тэгвэл Монголд бий болсон үйлдвэрт ажиллах монголчуудад 2500-3000 ам.долларын цалин олговол хангалттай биз дээ. Дээрээс нь “Женерал Моторс”-ынхон үйлдвэрээ хятадуудад зарах сонирхолгүй байгаа.

-Яагаад Шведийн Засгийн газартай гэж. Төрийн мэдлийн үйлдвэр юм уу?

-Шведүүд өөрсдийн энэхүү автомашины үйлдвэртээ маш их санаа зовж, анхаарал тавьж байгааг тус улсын үйлдвэрийн яамны сайд Мауд Олофсоны хийсэн мэдэгдэлээс үзэж болно. Тэрчлэн хаана, хэнд зарвал ашигтай ажиллаж чадах вэ гэдгийг тэд тооцоолж чадна.

-Та энэ асуудлаараа Засгийн газарт хандаж үзсэн үү?

-Үгүй ээ. УИХ, Засгийн газрын гишүүдтэй уулзах их төвөгтэй шүү дээ. Үүдэнд нь нэг нэг охин суучихна. Тэд нь юмны учир ойлгохгүй. Тэгээд хүлээлгээд л цаг хугацаа маш их үрдэг. Бид тэднийг сонгогчдын аливаа асуудлыг шийдээрэй гэж сонголтоо хийсэн. Түүнээс биш бүх эрх мэдлийг тэдний гарт май гээд зүгээр өгчихөөгүй. Ард түмэн маань л хууль, эрх зүйн орчныг нь зөв бүрдүүлж хяналтын цогц систем тогтоохгүй бол бид сайнаа үзэхгүй, бодитой оролцож тогтоох ч ёстой.

-“СААБ” яагаад дампуурчихсан юм бол?

-Дампуурсан гол шалтгаан нь мэдээж борлуулалт байхгүй болчихсон юм. Яг одоогийн байдлаар “Женерал моторс” “СААБ”-аас салахын түүс болчихсон байгаа. Өнгөрсөн онд энэ үйлдвэр 350 сая ам.долларын алдагдалтай ажилласан.

-Тэгвэл борлуулалт муутай, дампуурсан үйлдвэрийг монголчууд худалдаж авах ямар хэрэгтэй юм бэ?

-Бид энэ үйлдвэрийг худалдаад авчихвал цаашид ашигтай ажиллаж чадах бүрэн боломжтой. Учир нь машин үйлдвэрлэхэд шаардлагатай түүхий эд Монголд үнэгүй шахам байж байна. Хямд өртөгөөр бүтсэн авто машиныг хямд зарах боломжтой шүү дээ. Тиймээс бид ашигтай ажиллаж чадна.

-Яг өнөөдрийн байдлаар “СААБ” үйлдвэр ямаршуу байдалтай байгаа вэ. Үйлдвэрлэл нь зогсчихсон уу?

-Үйлдвэрлэл нь зогсчихсон байгаа. 50 хувиа зарах гээд л хүлээлтийн байдалтай байгаа байх.

-Гадныхан хэр сонирхож байгаа бол?

-Хятадын “Бээжин авто мобил” авах гээд маш их сонирхож байна. Энэтхэгчүүд бас их сонирхож байна. Мөн Вьетнам, Бразилчууд өөрийн машины үйлдвэртэй болохыг эрмэлзэж байгаа сурагтай. Энэ нэг юм хэлээд байгаа биз?

-Энэ асуудал хэзээ шийдэгдэх вэ?

-Арван хоёрдугаар сард багтаан шийдвэрлэх гэж байгаа.

-Тэгвэл бид худалдаж авахыг хүссэн ч гэсэн оройтсон юм биш үү?

-Үгүй ээ. Авах дээрээ тулбал бид огтхон ч оройтоогүй. Бид маш хурдан энэ үйлдвэрийг авч чадна. Хэрэв худалдаж авахаар хандвал дэлхийн хөрөнгө оруулагчдын сонирхолыг манайхан маш ихээр татна гэдгийг онцгойлж хэлмээр байна. Бид чухам үүнийг л дээр доргүй ярьсаар маш олон жилийг дэмий өнгөрөөчихлөө шүү дээ.

-Монголчууд худалдаж авлаа гэхэд ашигтай ажиллуулж чадах болов уу?

-Бидэнд автомашин үйлдвэрлэлд хэрэгтэй түүхий эд нь бараг бүгд бий. Боловсон хүчин ч бий. Монголчууд юм сурахдаа амархан. Хаана очоод, юуг ч бүтээж чаддаг. Дэлхийн маш олон машины үйлдвэрүүдэд монгол залуус ажиллаж байгаа шүү. Гадаадад байдаг өөрсдийн эзэмшлийн үйлдвэрт ажиллахтай зүйрлүүлэх аз жаргал энэ дэлхийд бараг л үгүй болов уу? Гадаадад ажиллаж байгаа үйлдвэрийнхээ монгол хувилбарыг монголдоо байгуулах нь бүр ч амархан бүтэх байлгүй дээ. Аргыг нь мэдчих юм чинь. Эдийн засгийн хувьд ямар ашигтай юм бэ?

-Хамгийн гол нь үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхийн тулд түүхий эдээ боловсруулж сурах хэрэгтэй. Машины үйлдвэртэй боллоо гэхэд бидэнд түүхий эд, түүхий эдийг боловсруулдаг арга, технологи, ажиллах боловсон хүчин, хууль эрх зүйн орчин, төр засгийн болон эдийн засгийн нэг чигт төвлөрсөн дэмжлэг, зангидалт хэрэгтэй. Бид эдгээр маш олон зорилтыг нэг далайлтаар гүйцэлдүүлнэ гэсэн үг. Эрдсийн баялгаа шороогоор нь зарж байгаа одоогийн байдалтай харьцуулбал бид бүх талаар шууд дэлхийтэй хөл нийлүүлж эхэлнэ гэсэн үгээр илэрхийлье. Ганц эдийн засгийн ашгаар тогтох зүйл биш.

-Машин хийхэд ямар түүхий эд ашигладаг вэ?

-Хамгийн чухал хэрэгцээ бол ган. Ган манайд байгаа юу гэвэл маш их байгаа. Өнгөт металлууд хэрэгтэй. Зэс, тугалга, цайр гээд хэрэгтэй бүх металлууд манайд бараг цөм бий шүү дээ. Түүнчлэн кокс, шохой, шил, пластмасс, резин, арьс шир, цахилгаан хэрэгтэй. Бүгд манайд байдаг түүхий эдүүд байгаа биз дээ. Бид энэ удаа “СААБ”-ыг авч чадахгүй ч гэсэн цаашид бид энэ чиглэлд заавал амжилт гаргаж үйлдвэртэй болох хэрэгтэй. Опел-ийн үйлдвэр бас л СААБ-тай адилхан оноштой өвчнөөр өвдчихсөн. Саяхан 600 сая долларын амь тариа хийлгээд дээсэн дөрөөн дээр байгаа. Бидэнд худалдаж авах үйлдвэр олдоно. Санаачлагатай, зөв байцгаавал маш их боломж бий.

-“СААБ” үйлдвэр нь ямар загварын машин үйлдвэрлэдэг юм бэ?

-Суудлын, спорт загварын хоёр төрлийн авто машин үйлдвэрлэдэг. “СААБ” дэлхийн жишигт нийцсэн авто машин үйлдвэрлэдэг. Ихэвчлэн европ, АНУ-ын зах зээлд машинаа борлуулдаг. Маш олон шинэ бүтээлийг гаргацгаасан туршлагатай үйлдвэрлэгч.

-“СААБ” үйлдвэрийг авснаар дагалдаж гарч ирэх өөр ашигтай зүйл бий юу?

-Бид Европын шалгуур өндөртэй зах зээлд гарах үүд хаалга цэлийтэл нээгдэх болно. Үүнийг зөвхөн мөнгөөр үнэлэх аргагүй.

-Та авто машины үйлдвэрлэлийн талаар туршлагатай юу?

-Би хүүхэд байхаасаа л техникт их сонирхолтой. Одоогийн хүүхдүүд янз бүрийн удирдлагатай машин, нисдэг онгоцыг дэлгүүрээс худалдаж аван тоглож байхад би багадаа өөрөө хийгээд тоглодог байлаа. Найз нарыгаа магтахаар тэрэндээ урамшиж дараагийнхыгаа хийхээр эхэлдэг байв. Ер нь техник, автомашинд их сонирхолтой. Би Цахилгаан тээвэр компанийг шинэ троллейбус хийлээ гэхэд нь очоод инженер, техникийн ажилчидтай нь уулзаж баяр хүргэсэн юм. Тэгэхэд тэд надад хамтарч ажиллаач гэсэн санал тавьсан. Намайг очиход тэд “JEA 800” загварын троллейбусаа үйлдвэрлэчихсэн байсан л даа. Би тэнд 1 жил гаран хугацаанд ажиллахдаа солонгос автобусны кузов, явах ангийг ашиглан “JEA 800-T” загварын шинэ троллейбус бүтээсэн. Одоо Улаанбаатар хотод ийм 20 орчим троллейбус иргэдэд үйлчилж байгаа. Тохилог сайн машин болсон шүү. Цааш нь улам сайжруулж гадаадад экспортлох шаардлагатай

С.АЛТАНЦЭЦЭГ






00125d2d.jpg
With all the success the MINI brand has had since it was reborn in recent years, Audi has now accepted the challenge by producing the A1. But the sub-compact premium segment looks to get more crowded in the future as Spyker CEO Victor Muller has said he’s examining the possibility of building a small Saab model to take on the MINI Cooper.
Muller told AutoCar that his design team has already worked on some sketches, which take inspiration from the original Saab, the 92, produced from 1949-56.
“It will be the coolest thing since the MINI,” said Muller.
In addition to that model, the Saab 9-2 (which it will presumably be named), the new Saab Spyker company has said it is planning a new 9-3 for 2012, as well as a 9-4X model next year. The company’s new flagship 9-5 model is set to go on sale this Spring.
[Source: AutoCar]
1205343.jpg
General Motors has just announced that the sale of its Swedish Saab unit to Dutch exotic car maker Spyker has been completed. The new company, called Saab Spyker Automobiles, will now begin a new era for Saab, saving thousands of jobs in Sweden and at dealerships in the United States.
Saab Spyker will begin to sell its new 9-5 model in North America this spring, likely in both a 220-hp and 300-hp form. Saab also has plans to begin production of the 9-4X crossover, based on the same platform as the Cadillac SRX, in the near future. A new 9-3 model is scheduled to come to market in 2012.
Official release after the jump:
IMG_5164.JPG
The sale of Saab to Spyker was delayed due to suspicions that one of the Dutch exotic car maker’s major shareholders had ties to the Russian mafia. According to a recent report by Swedish newspaper Dagens Industri, the Swedish security force Sapo investigated former Spyker shareholder Alexander Antonov and determined that there was “strong suspicion” of ties to organized crime.
That information was then relayed to the FBI, and on to the U.S. government, which essentially told General Motors to put a hold on the sale.
Not long after, Antonov and his investment firm Convers Group, sold back $4.6 million in shares to CEO Victor Muller, paving the way for a new bid, which was successful.
Neither General Motors, nor Spyker have made any official comment on the matter.

[Source: Dagens Industri via Fox News]

Report: New Saab 9-3 Coming in 2012

New Saab Spyker company expects to be profitable in same year

1202660.jpg
With Saab having just been saved by Dutch automaker Spyker, the new Saab Spyker Automobiles company has confirmed that it will deliver a new 9-3 model to market in 2012. The current 9-3 has been in production since 2002, meaning that by the time the third-generation of Saab’s volume seller arrives, the current model will be 10 years old.
Saab has said the new 9-5 model will arrive in dealerships this Spring, replacing a model that has been on the market for over a decade. The 9-5 will be offered as both a sedan and wagon, and a 9-5X model is also coming. The 9-4X is due out in 2011.
Most surprising is the news that the automaker is looking at delivering a 9-1 model, as past reports have suggested Spyker didn’t want to take the Saab brand down-market. But with automakers like BMW and Audi already competing in the premium compact segment, Saab is reconsidering. Saab Spyker has said in an official press release that it intends to be an, ““independent, performance-orientated niche car company with an industry-leading environmental strategy,” that will compete directly with BMW and Audi.
Saab Spyker expects to return to profitability by 2012, an incredibly short time considering it hasn’t turned a profit in almost two decades.
[Source: AutoCar]
1205343.jpg
With Saab enthusiasts rejoicing about their beloved company cheating death, the Swedish automaker’s new owner Spyker Cars, is hoping those very same folks will put their money where their mouth is – literally.
Saab will reportedly begin U.S. sales of its new 9-5 flagship this Spring.
We don’t have any specifics on the U.S. model but in Europe the car will be offered with five different turbocharged engines, all of which will be paired with six-speed transmissions. The engines include a 160-hp 2.0-liter turbo diesel, a 220-hp 2.0-liter gasoline engine and a range-topping 300-hp turbocharged 2.8-liter V6 – the same engine found in the Cadillac SRX. Both front-drive and AWD models will be available. Later on, Saab will also offer a 180hp 1.6-liter turbocharged gasoline engine as well as an E85-capable 2.0-liter motor.
Notable features on the new 9-5 include a heads-up display driver information system, adaptive lighting, adaptive cruise control, Saab DriveSense adaptive suspension, keyless entry and starting, tri-zone air conditioning, dynamic parking assistance and the option of AWD with Saab’s impressive eLSD system.
We expect Saab will offer both the 220-hp and 300-hp engines in the U.S.
Saab also has plans to begin production of the 9-4X crossover, based on the same platform as the Cadillac SRX, in the near future.

GALLERY: 2010 Saab 9-5

1205338.jpg1205339.jpg1205343.jpg1205334.jpg66946274_1a7135f16e.jpg1205344.jpg

[Source: AutoObserver]

Breaking: GM Agrees to Sell Saab to Spyker

Deal to be finalized next month

IMG_2612.JPG
General Motors has just announced it has reached an agreement to sell its loss-making Saab division to Dutch exotic car maker Spyker Cars NV. Saab and Spyker will form a new company, Saab Spyker Automobiles and the deal is expected to be finalized in February pending approval by several regulatory bodies and the Swedish government.
“Today’s announcement is great news for Saab employees, dealers and suppliers, great news for millions of Saab customers and fans worldwide, and great news for GM,” said John Smith, GM VP for corporate planning and alliances.“General Motors, Spyker Cars, and the Swedish government worked very hard and creatively for a deal that would secure a sustainable future for this unique and iconic brand, and we’re all happy for the positive outcome.”
The new Saab Spyker Automobiles company is expected to move forward with a plan to bring Saab more up-market, selling fewer vehicles but at higher (and more profitable) pricepoints. No indication has been given as to when Saab will re-start production, with enthusiasts eagerly anticipating the new 9-5 model (above), which dealers have already taken orders for.
Official release after the jump:
saab_logo.jpg
Spyker Cars is expected to announced later today that a deal has been reached to purchase Swedish automaker Saab from General Motors. According to Automotive News, a person close to the ongoing talks between GM and Dutch exotic car maker Spyker has leaked the information.
Recently investment company Genii Capital, backed by Formula One boss Bernie Ecclestone backed out of the bidding leaving Spyker as the only interested party.
According to one Swedish TV report, Spyker CEO Victor Muller has said an announcement will be made today and just a few hours ago the Netherlands’ securities agency suspended trading for Spyker shares – a sign that an announcement will be made shortly.
[Source: Automotive News]
united_states_one_dollar_bill_obverse.jpg
What’s Swedish automaker Saab worth? According to some reports, just $1.
Recent rumors have suggested that a partnership between Genii Capital, Formula One boss Bernie Ecclestone and Swedish businessman Lars Carlstrom will offer General Motors one hundred shinny pennies or the loss-making Swedish automaker, saving GM the cost of shutting it down. GM has already hired AlixPartners as a wind-down firm, but the cost of shuttering Saab could be as high as $145 million.
The well-backed group hopes to convince GM that it has a long term business plan for Saab.
And while gaining a dollar versus spending $145 million might seem like a practical solution, there are more factors involved as GM will most likely generate a significant amount of cash from the liquidation of Saab. On top of this, there’s a lot on the line for GM, with plenty of R&D spent developing the new 9-5 model. And while GM wants Saab on its feet, an overly competitive Saab using GM’s technology might create problems for America’s largest automaker down the road.
GM has repeatedly said it will shut down Saab but continues to leave the door open should any enticing offers arise.
[Source: FoxNews]
saab_logo_sale.jpg
It’s been said several times before, but GM Chairman and CEO Ed Whitacre today told reporters that the company is shutting down its Swedish Saab unit. “We’re closing down Saab,” he said. “We’re winding it down.”
Recently GM hired on wind-down firm AlixPartners, but continued to say that it was evaluating proposals from several interested parties.
Whitacre today said that so far none of the proposals, which include bids by Dutch exotic car maker Spyker and investment company Genii Capital, have been any better than closing Saab.
Product boss Bob Lutz, notorious for producing quotable phrases did so again today, telling Automotive News that, “For years GM has been procrastinating when it comes to Saab. I’m glad to see that for once GM is sticking with a decision to wind something down.”
Over the 20 years that Saab has been owned by GM, not once did it turn a profit.
The wind-down will begin, however, Whitacre said GM continues to keep its eyes and ears open should a viable proposal be put in front of them. Today, Swedish newspaper Dagens Industri reported the Genii, backed by Formula One billionaire Bernie Ecclestone, will have financing arranged for a cash bit shortly.
[Source: Automotive News]
1205334.jpg
The future of Saab just became a little more certain today. Or did it?
General Motors has released in a statement that it has hired on AlixPartners to oversea the wind-down of its loss-making Saab unit. In other words, GM is planning to close the doors on the Swedish automaker, sending the company into liquidation and the employees to the soup kitchen.
But hold on… GM also announced, in the same statement, that it has received several proposals by companies looking to purchase Saab and that it is, “continuing to evaluate these proposals.”
Yesterday GM delayed a board meeting that was to decide the fate of Saab, with rumors that it had given until today to get clear proposals from the two main interested parties: Dutch exotic car maker Spyker and and a newly interested party, Genni Capital.
Recent reports have tied Formula One boss Bernie Ecclestone to the Genni Capital bid.
GM has been trying to off-load Saab since it emerged from bankruptcy, with previous efforts, including a sale to Swedish supercar maker Koenigsegg, having fallen through.
Official GM press release after the jump:

Victor Muller addresses Saab workforce





Notes from the address by Victor Muller to Saab employees – Tuesday 17 May

- Victor began the address with a heartfelt apology to staff for having put them in this position. He mentioned a commitment made to Jan-Ake Jonsson when they made the Saab purchase that they would not let this company slide and he is very mindful of that commitment. Of course, this is a different situation to the purchase, however, because now Saab are their own masters.

- “I got us here. I’ll get us out”. There was a definite feeling of personal responsibility in the address.

- VM was heartened by the good news that Saab has received through this situation, the reviews of the Saab 9-4x from the drive event in Washington DC, in particular. Whilst it’s been a bad time for Saab, there have been encouraging things happening on the product side.

- In speaking about press coverage of the situation, VM said that whilst the press have applied a high level of scrutiny to Saab, the only reason they’ve been able to do this is because we gave them the opportunity to do so.

- On the collapse of the Hawtai deal, VM indicated that there were a number of potential suitors at the time the deal was done. Hawtai had great potential but the deal was ultimately thwarted by the regulatory structure and the challenges that would provide to getting the deal done in a timely manner. Indicated that Hawtai executives were heartbroken when they had to advise that they couldn’t complete the deal.

- The collapse of this deal was quite unfortunate, but it did give Saab the opportunity to learn from it and construct a better deal second time around.

- Pang Da will make for an incredibly good partner and their focus on sales and distribution should mean more business for Saab, plus the opportunity to execute parts of the deal straight away such as the commitment to purchase cars straight away. Buying cars is Pang Da’s business and does not require regulatory approval, which is the benefit of this deal for Saab at this time.

- It is too early to say what the medium-long term ramifications of the recent stoppage will be for Saab, but as well as challenges, there are also opportunities and the deal with Pang Da presents such opportunities.

- The required negotiations with suppliers, as well as supplier ramp-up time mean that it could take several weeks for production to recommence.

- VM is mindful of the fact that Saab operates in a glasshouse environment, where everyone is watching what we are doing. We have to take steps and build strength in the organisation so that we are protected from this sort of situation ever happening again.

- As with the sale process from GM, the recent situation has demonstrated the loyalty and commitment of Saab employees once again. VM expressed a profound gratitude for their loyalty and vowed to reward it with a healthier company. He will continue to source deals and partners that can assist in building stability into the Saab business.

- His final words: “Never, ever give up”

Эх сурвалж : http://inside.saab.com/victor-muller-addresses-saab-workforce/

Төмрийн хүдрийг баяжуулах, улмаар ангижруулсан төмөр үйлдвэрлэх төслүүд хэрэгжиж эхлээд байна

Өнөөдөр уул уурхайн олборлох, баяжуулах үйлдвэрээс өөр хүнд үйлдвэрт тооцогдохоор үйлдвэрийн тоо бага байна. Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр, Эрдэнэт үйлдвэрийн засвар механикийн заводыг хүнд үйлдвэрийн хэмжээнд авч үзэж байна. Цаашдаа уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг гүн боловсруулж өртөг шингэсэн эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэснээр хүнд үйлдвэр эрчимтэй хөгжих үүд хаалга нээгдэх юм.
Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр нь хаягдал төмөрлөгийг хайлуулан боловсруулж, зарим нэр төрлийн барилгын төмөр хийцийг үйлдвэрлэж байгаа хэдий ч нэр төрөл, тоо хэмжээ бага, дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангаж чаддаггүй, нөгөөтэйгүүр өртөг шингэсэн эцсийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл явуулж байгаа нэртэй боловч уул уурхайн олборлох үйлдвэрээс гарсан төмрийн хүдрийг боловсруулах боломжгүй, үндсэн түүхий эд болох хаягдал төмрөөс хараат байна.
Эрдэнэтийн засвар механикийн заводод төрөл бүрийн металл эдлэл хийхээс гадна бага оврын трактор зэрэг машин тоног төхөөрөмж угсарч байгаа нь цаашид дэмжиж хөгжүүлэх үйл ажиллагаа юм.
Сүүлийн үед төмрийн хүдрийг баяжуулах, улмаар ангижруулсан төмөр үйлдвэрлэх төслүүд хэрэгжиж эхлээд байна. Бэрэн групп ХХК Архангай аймгийн Түвшрүүлэх сумын Таяннуурын төмрийн хүдрийн ордод түшиглүүлэн баяжуулах үйлдвэр барьж, улмаар ангижруулсан төмрийн үйлдвэрийг Орхон аймгийн Баян-Өндөр суманд барьсан. Ангижруулсан төмрийн зарим хэсгийг Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрт хайлуулж, үлдсэн хэсгийн экспортлох юм.
Хар төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийг хвгжүүлэхэд олборлох-, баяжуулах, агломерацлах, ширэм, ган, цувимал, төмөрт хайлш үйлдвэрлэх түүнчлэн нүүрсийг коксжуулах, галд тэсвэртэй материал үйлдвэрлэх, шохойн чулуу, магнезит олборлох, боловсруулах зэрэг үйлдвэрийн дотоод технологийн зайлшгүй шаардлагатай металлург-эрчим-химийн цогцолборууд дагалдан бий болно.
Хар төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийг дагаад машин үйлдвэрлэл, металл боловсруулах салбар эрчимтэй хөгжих бөгөөд түүнд хими, эрчим хүчний, барилгын материалын үйлдвэрлэлүүд татагдан орно.


МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ Ц.ЭЛБЭГДОРЖ ТАНАА
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Д.ДЭМБЭРЭЛ ТАНАА
МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ САЙД С.БАТБОЛД ТАНАА
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ЭРХЭМ ГИШҮҮДЭД

ИЛ ЗАХИДАЛ

Монгол үндэстний нийтлэг эрх ашигт нийцсэн эв нэгдлийн бат бөх зангилаан дээр Монгол улсын аж үйлдвэрийн салбарын хөгжлийн бодлогыг тодорхойлох цаг ирээд байна.
Мэдээлэл технологийн эрчимтэй хөгжлийн энэ зуунд Монгол улс аж үйлдвэрийн салбараа сэргээн босгож, улс орныхоо эдийн засаг, оюун санааны тусгаар тогтнолыг баталгаажуулан хамгаалах ёстой.
Монголчууд бидний хувьд төрийн тусгаар тогтнолоо жинхэнэ утгаар нь олж авсан 1990 оноос хойш аж үйлдвэрийн салбараа хөл дээр нь босгох алтан боломж гарч ирээд байна.
Улс орны хөгжлийн тэргүүлэх чиглэл болон өнөө үед томъёологдож байгаа уул уурхайн салбараас олж буй хөрөнгийг үйлдвэрлэл технологийн хөгжил рүү хандуулснаар ажлын байрыг олноор бий болгохын зэрэгцээ ажил хайж гадаадад гарсан олон мянган залуусаа эх орондоо ажиллуулж амьдруулах нөхцөл бүрдэх болно.
Хөгжингүй орнуудын түүх, хөгжлийн замналыг харж байхад аж үйлдвэрийн салбар нь шинжлэх ухааны үндэслэлтэй төрийн хар хайрцагны бодлогоор дамжин хөгжиж ирсэн байдаг. Английн агуу их физикч Исаак Ньютон:
- Газар нутаг
- Аж үйлдвэрийн салбар
- Хэл гурав нь үндэстэн оршин тогтнохын баталгаа болдог гэж тодорхойлон хэлсэн байдаг.

Аж үйлдвэрийн салбараа сэргээн босгосноор үндэстний тусгаар тогтнолоо баталгаажуулж хөгжлийн шинэ шатанд гарсан Азийн бар улсууд бидэнтэй зэрэгцэн оршиж дэлхийн түвшинд идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна.
Монгол улсын эдийн засгийн хөгжлийн тэлэлт жилээс жилд сайжран бүтээгдэхүүн шингээх чадвар огцом өсөж байна. Монгол улсын гаалийн статистик тоо баримтаас үзэхэд Монгол улс сүүлийн 3 жилд нийтдээ 7552,3 сая ам.долларын үүний дотор 3004,5 сая ам.долларын үндсэн төмөрлөг, түүгээр хийсэн бүтээгдэхүүн машин, механик тоног төхөөрөмж, цахилгаан хэрэгсэл , авто болон төмөр зам, агаарын зам ба усан замын тээврийн хэрэгсэл тэдгээрийн эд анги, сэлбэгийг импортлосон байна.
Импортлон авч буй үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж, машин механизм, сэлбэг хэрэгслэлийн дотор инженерийн энгийн хийцтэй асар их бүтээгдэхүүн байгаа нь Монгол инженерүүд, Монголчуудын зүрх сэтгэлийг өвтгөж байна.
Гадагшаа урсаж буй асар их валютын тодорхой хувийг Монголдоо үлдээхийн тулд бид бүхэн ухаанаа уралдуулж хамтран бие биенээ дэмжин ажиллах хэрэгтэй болжээ.
Уул уурхай, төмөр замын асар том төслүүд хэрэгжихээр яригдаж буй өнөө үед эдгээр төслүүдээс Монголчууд боломжийн хирээр хожиж гарах хөгжлийн зөв бодлого юу юунаас илүү чухал байна.
Өнөөдөр улс оронд маань үйлдвэржилт түүнийг хэрэгжүүлэх шинжлэх ухааны бүрэн үндэслэлтэй амьд хөгжлийн хөтөлбөр хэрэгтэй байна. Энэхүү хөтөлбөр нь:
1. Хууль эрхзүйн орчин
2. Хөрөнгө оруулалтын бодлого
3. Техник технологийн шинэчлэл
4. Боловсон хүчний оновчтой зөв бодлого
5. Борлуулалтын зах зээлийн харилцан уялдаа
6. Хөгжингүй орнуудын төмөрлөг, машин үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны интеграцид
орох
7. Хөтөлбөр хэрэгжүүлэх төр засаг, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааны үр
ашигтай механизмууд зэрэг 7 тулгуур бодлогын хүрээнд нарийвчлан
боловсруулагдаж хэрэгжих ёстой.
Хөгжлийн энэ хөтөлбөрийг цаг хугацаа алдахгүйгээр хэрэгжүүлсэнээр Монгол улсын эдийн засаг, нийгмийн амьдралд тулгарч болох Африк хам шинж хэмээх засаглал, ядуурлын өвчнөөс сэргийлж чадна.
Зөвхөн газрын доорхи эрдэс түүхий эдээ олзворлох бус түүнийг боловсруулан баялаг болгох, уураг тархи, оюун ухааныг шүтсэн хөгжлийн консепцийн үр дүнд бий болдог төмөрлөг, машин үйлдвэрлэлийн салбарын хөгжлийг урагш ахиулсанаар нийт Монголчуудын материаллаг баялаг нэмэгдэж улмаар Монгол түмний оюун санаа, сэтгэлгээний цар хүрээ өсөн дахин дэлхийн тавцан дээр тоглох түүхэн боломж ойртох юм.
Үйлдвэрлэл технологийн баялагаар баталгаажсан амьдралын шинэ хэв маягийг хойчийн үр удамдаа үлдээхийн тулд өнөөдөр л нэгдэж хамтран ажиллах ёстой. Зохион бүтээсэн зүйлээ зах зээлд нийлүүлэх боломжийг олгосон цагт оюунлаг, чадварлаг иргэдийн армитай болдогийг санаж энэ цаг үеийн өнгөн дээр Их хаадын ариун төрийг түшилцэж буй Ерөнхийлөгч, Их хурлын дарга, Ерөнхий сайд та бүхэн бидний холбоог ивээлдээ авч идэвх санаачлагатайгаар хамтран ажиллана гэдэгт гүнээ итгэж байна.
Тэнгэр заяат Монгол улс, үндэстнээ түүхий эдийн хавсарга улс орон, бусдын бараа бүтээгдэхүүн борлуулах зах зээл болгон хувиргах эрх бид бүхэнд байх ёсгүй. Хойч үеийнхээ өмнө гэмтэн, нүгэлтэн болохоос сэргийлж сэтгэл зориг нийлэн хамтдаа Монгол улсаа хөгжүүлцгээе.


МОНГОЛЫН ТӨМӨРЛӨГ, МАШИН ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН
ҮНДЭСНИЙ ХОЛБОО

Төмөрлөг, машин үйлдвэрлэлийн бодлогыг тодорхойлов


“Монголын төмөрлөг, ма­шин үйлдвэрлэлийн үндэсний холбоо”-ны удирдах зөвлөлийн хурал өчигдөр Төрийн ордонд боллоо. Холбооны ерөнхий­лөгчөөр УИХ-ын дэд дарга Г.Батхүү ажилладаг бөгөөд удирдах зөвлөлийн анхны ху­ралдааныг биечлэн удирдсан юм. Машин үйлдвэрлэлд бүх салбарын хөдөлмөрийн багаж хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж, батлан хамгаалах зориулалт бүхий бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэ­лийг хамаардаг гэж болно. Автомашин, хөдөө аж ахуйн машины үйлдвэр, химийн ма­шин үйлдвэрлэл, уул уурхайн тоног төхөөрөмжийн болон эрчим хүчний тоног төхөө­рөмж, металлурги мөн ахуйн хэрэглээний машин тоног тө­хөө­рөмжийн, суурь машины үйлдвэрлэл гэсэн чиглэ­лүүдээр манай улсад хөгжиж иржээ. Машин үйлд­вэрлэлийн хөгж­лийн түвшинг эх орныг батлан хамгаалах чадвар болон аж үйлдвэрийн бусад салбарын бүтээгдэхүү­ний үйлдвэрлэ­лийн чанар, бүтээмжээр тодор­хойлдог ч гэж ярьдаг. Энэхүү үйлдвэрлэ­лийн онцлог гэвэл гаргаж буй бүтээгдэхүүний тоо хэмжээ огцом өсөх боломжтой байдагт оршдог аж. Тэрчлэн машины үйлдвэрлэл нь мате­риаллаг үйлдвэрлэлийг эрчим­жүүлж, түүний үр ашгийг дээш­лүүлэх техникийн үндэс суурь болдог билээ. Анх 1997 онд Монголын металлургичдын холбоо бай­гуулагдсан байна. Засгийн газраас 2009 оныг үйлдвэржил­тийн жил болгон зарласантай холбогдуулан “Монголын ме­тал­лургичдын холбоо” үйл ажиллагааныхаа хүрээг өргөт­гөх, салбарын хөгжлийн бодло­го боловсруулах, төр засгийн холбогдох байгууллагуудтай хамтран ажиллах зорилгоор машин үйлдвэрлэлийн сал­бартай нэгдэх шийдвэр гаргаж байжээ. Хурлын үеэр Г.Батхүү ги­шүүн Монгол Улсад уул уурхай, барилга, эрчим хүч, хөдөө аж ахуйн болон бусад салбар эрчимтэй хөгжиж, тэдгээрт ашиглагдаж буй техник, тоног төхөөрөмжийг шинээр хийх, сэргээн засварлах, импортоор авч буй сэлбэг хэрэгслийн хэрэгцээг хангах зорилгод хувь нэмрээ оруулах нь тус холбоо­ны зорилго гэд­гийг тодруулав. Мөн металлур­ги, машин үйлд­вэрлэл, металл боловсруулах салбарын үйл ажиллагааг сал­гаж ойлгох нь учир дутагдалтай тул нэгдсэн бодлого зохицуу­лалтаар үйл ажиллагааг хангах нь зүйтэй хэмээн үзэж тус холбоог зо­хион байгуулсан тухайгаа тэрбээр онцолсон юм. Энэ өдрийн гол сэдэв нь салбарын үйлдвэрлэлийн бү­тээг­дэхүү­ний чанарыг олон улсын түвшинд хүргэх, стан­дартчиллын нэгдсэн бодлого хэрэгжүүлэх зэргийг хурал­даанд оролцогчид харилцан ярилцсан. Монголд өнөөдөр жижиг, дунд үйлдвэрлэл гэж хэлж болохоор металлтай холбоотой үйлдвэрлэл, үйлчилгээ явуулж байгаа байгууллагууд олон байдаг аж. Тэдгээрийн хоорон­дын уялдаа холбоог сайжруу­лах, нэгдсэн чиглэлд хандуу­лах, үйлдвэрлэлийн чадварыг сайжруулах, бүтээгдэхүүний чанарыг дээшлүүлэх, түүнчлэн мэргэжлийн түвшинд сургалт явуулах, зөвлөгөө өгөх нь чухал байгааг мэргэжилтнүүд дуу нэгтэй хэлсэн. Тиймээс хам­гийн гол нь Монгол орны метал­лурги /төмөрлөг/, машин үйлд­вэрлэлийн салбарыг нэгдсэн бодлогоор зохицуулах, мэргэ­жилтэй боловсон хүчний нөөц бэлтгэх шаардлагатайг хурал­даанд оролцсон хүн бүр ярьж байв. Дашрамд дуулгахад, 2008 оны гаалийн мэдүүлгээр уул уурхайн тоног төхөөрөмжийн сэлбэг хэрэгслийг худалдан авахад зориулан 400 сая гаруй ам.доллар зарцуулсан байдаг аж. О.СЭЛЭНГЭ "Нийгмийн толь" сонин-оос Монгол зэс хайлуулах үйлдвэртэй болно Баасан, 2010 Дөрөвдүгээр сар 30 09:50 удирдагч
Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар зэс хайлуулах, боловсруулах үйлдвэр байгуулах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг гишүүдийн 77.4 хувийн саналаар баталлаа. Дээрх тогтоолын төслийг УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэж байх үед гишүүд анхны хэлэлцүүлгээр батлах санал гаргасан билээ. Энэ талаар төсөл санаачлагчдын нэг УИХ-ын гишүүн Д.Дамба-Очироос зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Манай улс удахгүй зэс хайлуулах үйлдвэртэй бо­лох нь. Ажлын хэсэг бай­гуулагдаад ажилдаа орчих­лоо гэж ойлгож болох уу?
-Монгол Улсын эдийн за­сагт онцгой ач холбог­дол­той бичиг баримт боловс­руулагдан гарч байна. Бид цаашид түүхий эдийн орон байх уу, гурван бүсийг хамар­сан эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг улс байх уу гэдэг бодлогыг өнөөдөр батал­­­лаа. Ирэх оны дөрөв­дүгээр сарын орчим зэс хайлуулах үйлдвэр барьж дуу­сах хугацаатай үүргийг холбогдох албаныханд өгсөн байгаа. Засгийн газраас хайлуулах үйлдвэр барих аж­­лын хэсэг байгуулаад ажилдаа орлоо. Зэс хайлуулах үйлдвэр барих талаар сүүлийн 15 жил яригдаж байгаа асуудал шүү дээ.
-Бэлэн бүтээгдэхүүн гар­гаснаар Эрдэнэт үйлдвэ­рийн ашгаас хэд дахин их ашиг олно гээд байгаа. Үнэхээр энэ нь баталгаатай гэж үү?
-Тооцооны хувьд Монгол Улс цаашдаа баяжмал гаргаж байгаа бол 550 мянган тонны 23-хан хувь нь л зэс байдаг. Үлдсэн нь шороо. Тэгэхээр цаашдаа манай улс цэвэр зэсээ хайлуулж, мөнгө, ал­тыг нь ялгаж авдаг, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг болох юм. Бэлэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэснээр Эрдэнэтийн цэ­вэр ашгаас тав дахин орлого орно гэсэн үг. Монгол Улсын татварт ч гэсэн нөлөөтэй болж эхэлнэ. Мөн 2-3 мянган хүний ажлын байр ч бий болно.
-Үйлдвэр байгуулахад хэ­­дий хэмжээний хөрөнгө хэрэгтэй болох вэ?
-Хүчин чадлаасаа хамаарч янз бүр л байна байх. Миний бодлоор 130 мянган тонн зэс хайлуулах хүчин чадлаар нь барих юм бол 400-500 сая ам.долларын асуудал яриг­дана. 2011 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс гэнэтийн аш­гийн 68 хувийн татвараас чө­лөөлөгдөж байгаа. 68 ху­вийн татвар бий болгосноор Сангийн сайдын мэдэгдсэнээр зэс хайлуулах гурван үйлдвэр байгуулах мөнгийг идэж уугаад дуусгачихлаа гэсэн.
-Сайдын хэлсэн үг хэр ортой юм бол?
-Яах аргагүй үнэн. 68 ху­вийн татварыг тэглэсэн учраас үйлдвэрт нэлээд их хэмжээний мөнгө үлдэж байгаа. Энэ мөнгөөр хайлуу­лах үйлдвэр байгуулах боломж­той. Зэсийн хайлуулах үйлдвэрийг хувьцаа гаргаж болох шүү дээ. Гэхдээ энэ асуудал нь нээлттэй. Уг нь зэс хайлуулах үйлдвэр нь Монголд үлднэ. Цаашдаа эцсийн бү­тээгдэхүүн боловсруулаад явах боломж нь гарч ирж байгаа юм. Төмрийн хүдрийг өнөөдөр хүдрээр нь ачиж байгаа. Тэгвэл энэ нь бэлэн бүтээгдэхүүн боловсруулаад гаргах боломжтой болох юм.
-Байршлын хувьд, хаана байгуулах нь зүйтэй гэж бодож байгаа вэ?
-Байршлын хувьд ТЭЗҮ-ийн тооцоог сайн хийх хэрэг­тэй. Дэд бүтэц нь хаана байна. Хаана байвал хамгийн бага зардлаар энэ зэсийг хайлуулах боломжтой байна вэ гэдгийг тодруулах шаардлагатай. Эрдэ­нэт үйлдвэрийн дэргэд барих нь гэж би ойлгож байгаа. Гэхдээ үүнийг зургаан сарын дараа Засгийн газар шийдвэрлэх биз. Өөрөөр хэл­бэл, аравдугаар сарын 1-н гэхэд оруулж ирэх хугацаатай үүрэг өгсөн. Тэр ч бүү хэл, хугацаандаа оруулж ирэхгүй бол сайдтай нь хариуцлага ярих гэж байгаа. Ийм учраас ирэх оны эхний хагаст экскаватор шанага тавьж барилгын ажил эхлэх нь гэж ойлгож болно.
-Яагаад Эрдэнэтийг тү­шиг­лэнэ гэж. Оросын тал зөвшөөрнө гэж үү?
-Эрдэнэт үйлдвэр зээл авах боломжтой болно. Нэг тонн зэс 8000 хүрч байна. Эрдэнэт үйлдвэрийн цэвэр зэсийн өөрийн өртөг 2800-2900 орчим байдаг. Мөн 51 хувийг төр эзэмшиж байгаа учраас Засгийн газрын баталгаа гаргах гэх мэт улсын төсөвт ачаалалгүйгээр шийдвэрлэх боломж байгаа.
Оросын тал энэ бүтээн байгуулалтыг зөвшөөрнө гэж ойлгож байгаа. Оросын та­лын оролцоог үүнд оруулах ёстой. Хэрэв Оросын тал зөвшөөрөхгүй байх юм бол Монгол Улс дангаараа тэр үйлдвэрийг бариад явах бүрэн боломжтой.
-Бэлэн бүтээгдэхүүнээ дэл­хийн зах зээлд гаргах боломж нь хэр байх юм бол?
-Солонгос, Япон гээд бүхий л газар руу гаргах боломжтой. Хятад гэдэг асар том зах зээлийг бөөрөнд нь байна. Өөрөөр хэлбэл 550 мянган тонн баяжмалыг зөөж байсан бол одоо 130 мянган тонн хатуулаг цэвэр зэсийг зөөнө. Хамаагүй бага, чанартай юм зөөх гэж байгаа биз.
Хятад эсвэл Орос руу гаргаж зарах боломжтой. Хүх­рийн хүчил гэдэг нь өөрөө бүтээгдэхүүн шүү дээ.Боловс­руулах боломжтой. Энэ бол байгаль орчинд их хохиролтой эд биш шүү дээ.
-Технологийн хувьд асуу­дал нэлээд ширүүхэн хөндөгдөж байх шиг байсан?
-Монголд анх удаа туршилтын технологи оруулж ирэх асуудал яригдаж байна. Энэ нь дэлхийн улс орны 70-80 хувь нь ашигладаг технологийг Монголд оруулж ирээгүй, судалгаа ч хийгдээгүй нь удаашрах гол шалтгаан болж байгаа болов уу.
-Жижиг дунд үйлвэр­лэлийг дэмжих нэрийн дор тоног төхөөрөмжөө гаднаас оруулж ирдэг. Ихэнх нь Хятадаас оруулж ирж байгаа. Тэдгээрийг дотооддоо үйлдвэрлэх бү­рэн боломж байна гэж Г.Батхүү гишүүн хэлж бай­сан?
-Энэ зөв зүйтэй асуудал. Дараа нь ЖДҮ-ийг дэмжих чиглэлээр уялдуулан нэмж тусгаж болно. Эрдэнэт үйлдвэр л гэхэд 3000 тонн зэс үйлдвэрлэж, Монголын бүх зэс утасны хэрэглээг ханган, ашигтай ажиллаж байгаа шүү дээ.
-Үйлдвэр байгуулахад Засгийн газар нь хууль санаачлаад хязгаарлагдмал нээлттэй тендер зарлаж болохгүй юм уу?
-Тендер зарлах эсэх нь нээлттэй. Хууль санаачилсан гишүүдийн гол зорилго энэ ажлыг эхлүүлэх.
Л.НИНЖСЭМЖИД
"Нийгмийн толь" сониноос


_______________________________________________________________________________

 Ч.Хурц: Төмрийн хүдрийн том орд
 илрүүлэх бүрэн боломжтой



Геологи, уул уурхайн үйлдвэрийн сайд асан, доктор Ч.Хурцтай төмрийн хүдрийн геологийн нөөц болон ашиглалтын талаар ярилцлаа.
-МУ-д төмрийн хүдрийн тогтоогдсон нөөц нэг тэрбум тонн, үйлдвэрлэлийн нөөц 600 сая тонн. Гэтэл жилийн таваас дээш сая тонноор өдөр шөнөгүй гаргаж, Засгийн газар үүнийг дэмжиж байгаа нь манай ирээдүйд баригдах Дарханы аж үйлдвэрийн цогцолбор, хар металлургийн үйлдвэрт хомсдол бий болгох магадлалтай. Та үүнийг хэрхэн дүгнэж байна вэ?
 Хар төмөрлөгийн үйлдвэр улс орны хувь заяаны асуудал. Хаана хөгжинө, тэр улс орны хөгжил өөдөө гардаг номтой.

Монголын гол төмрийн нөөц Хойд Хэнтийн геологийн тогтоцын Баянголын хагарал хэмээх бүсээ дагасан Ерөө голын хагарал хоёрын хооронд байдаг юм.

Энэ бол сайн чанарын байгаль дээр 52-64 хувийн агуулгатай төмөр. Энэ төмөр хүссэн хүсээгүй аргалж, хорголж хийхгүйгээр цаашаа махан төмрийг 90 хувьд хүргэж чадахгүй.

Баяжууллаа гээд 70 хувиас илүү гаргаж чадахгүй. Тэгэхээр одоо Ерөө голын хэсэгт байгаа 480 сая тонны үйлдвэрийн 380 нь үйлдвэрийн зэргээр баригдсан. Монголын дотоодын хэрэгцээ 1-1,2 сая тн болчихлоо. Төмөр гангийн хэрэглээ төмөр зам орохгүйгээр ийм хэмжээнд хүрлээ. Энэ асар их бүтээн байгууллат явж байгаатай холбогдуулаад гангийн үйлдвэрлэл хүссэн хүсээгүй, босохоос өөр аргагүй байдалд орлоо.

380 сая тонныг ашиглаж байгаа ч гэлээ гэсэн. Энэ нөөц дуусч байна гэж бодохгүй байна.

-Яагаад?

Байшинт худаг, Хөвсгөл аймгийн Бүрэгхангай сумын нутагт Булган аймгийн төмрийн орд газар байж байгаа. Түүнээс гадна Архангай аймгийн зүүн талыг Батцэнгэл сумаас эхлээд урагшаа Түгшрүүлэхийн сангийн аж ахуй хүртэл монголын хоёрдох төмрийн бүс бий. Энэ төмрийн бүсийн агуулга 42 хувь, баяжуулах технологийн хувьд муу.

Хоёрдох төмрийн хүдрийн бүсийн нөөц өндөр агуулгатай, баяжуулах технологи хялбар, нойтон баяжуулах үйлдвэрээр 70 хүртэл хувиар баяжуулна.

Хаягдаж байгаа шороог хаяж болохгүй. Баяжмалаас үлдсэн төмрийн шороог бид дараа нь ашиглана. Тухайлбал Эрдэнэтийн үйлдвэрийг анх байгуулахад өнгөн хөрсөнд гарсан хүдрийг хог мэт овоолоод хөрс хуулалтын тэнд асгасан. Өнөөдөр шинэ технологи гараад эндээс эрдэнийн металл зэсээ гаргаад, металл зэсээрээ цахилгааны уртасгагч гаргаад эцсийн бүтээгдэхүүн гаргаж байна.

Энэ тохиолдолд нэг тонн зэсийн үнэ 12-13,000 долларын үнэтэй болж байгаа. Зэс өөрөө баяжмал дотроо 27 хувийн агуулгатай эрдэнэтийн зэс тонн нь 900-1200 долларын хооронд зарагдаж байгаа. Үүнтэй нэг адил.

Эцсийн бүтээгдэхүүн энэ баяжмалаас хаягдаж буй төмрөө ашиглах хэрэгтэй.

Хүссэн хүсээгүй энэ цаг ирнэ. Түүнээс гадна металлургийн үйлдвэрээ Дарханы районд 1,2-1,5 сая тонн ган үйлдвэрлэх хүчин чадалтай үйлдвэрээ барих ёстой.
-Одоо үйл ажиллагаа явуулж буй төрийн өмчит Дархан төмөрлөгийн үйлдвэрийн хүчин чадал хэр байгаа вэ?
Төмөртэй, Төмөртолгойг ашиглаж байгаа Дарханы гангийн үйлдвэр хүчин чадлаа муу ашиглаж, монголын дотоодын хэрэгцээг хангах арматурын төмөр гаргаж чадахгүй байна. Тэгэхээр Дорнод, төвийн бүс нутгаа хангах асуудал тулгарч байгаа учраас төмрийн орд газрын судалгааг Дархан, Сэлэнгийн нутагт үргэлжлүүлэн хийх шаардлагатай. Хайгуулын шатанд хувийн компаниуд ажиллаж байгаа. Одоо Ерөө голын урд хоёр орд олчихоод  хайгуул хийж байна.

Энэ мэтчилэнгээр Ерөөгийн үргэлжилсэн Архангайн аймгийн Батцэнгэл хүртэл үргэлжилсэн бүс нутагт төмрийн хүдрийн том орд илрүүлэх бүрэн боломжтой.

Түрүүч нь нээгдээд явж байгаа. Тэгэхээр нөөц дууслаа гэж ярихаас өмнө үйлдвэрээ байгуулах талаар ярих ёстой. Одоо хүртэл Дарханд үйлдвэр барихгүй байгааг гайхдаг.

Дархан баригдах хар металлургийн үйлдвэр цогцолбор бол Сайншандад баригдах аж үйлдвэрийн хэрэгцээ, төмөр бетонон бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх гол эх үүсвэр болох ёстой.

Тийм учраас өнөөдөр нөөц нь дуусна гэхээсээ урд нөөцөө нэмэгдүүлэх чиглэлд хандаж, төрийн бодлогоор Ерөө Дарханы сав газарт үргэлжлүүлэн судалгаа хийх хэрэгтэй. Энэ ажлыг уул уурхайн яам дотодын төсвийн хөрөнгөөр хамаагүй геологи хийх ёстой.
-Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр нь одоогийн байдлаар Нойтон баяжуулах үйлдвэрийн шинэ төслийг эхлүүлсэн бөгөөд барилга угсралтын шатандаа яваа. 

1,2-1,5 сая тоннын хүчин чадалтай ган металлын үйлдвэрийг барих ёстой. Гангийн чанарыг сайжруулахын тулд хром, марганц олох хэрэгтэй. Хромын нөөц байгаа. Дундговийн нутагт нөөцийн илрэлүүд бий. Гэхдээ дэлхийн том ордын хэмжээнд бус, дотодын хэрэгцээг бүрэн хангах боломжтой. Марганцын судалгааг маш түргэн хугацаанд хийх хэрэгтэй. Дарханд ган металлын үйлдвэр барина гэж төлөвлөчихөөд юу юу хэрэгтэй вэ гэдгээ судлах нь чухал. Манайд хромын орд бараг байхгүй. Жижиг ордууд л байгаа. Хромын ордыг яаран хайх шаардлагагүй.

Сайн чанарын гангийн үйлдвэртэй больё гэвэл дагалдах элементийн нөөцөө судлах хэрэгтэй.
-Одоог хүртэл гангийн үйлдвэрийг хөгжүүлээгүй шалтгаан нь юу вэ?

Бодлого байхгүй байна. Төрөөс хөгжүүлэх бодлогын цар  хүрээ хязгаарлагдмал. Юунд яах гэж байгуулах гэж буйгаа бодох хэрэгтэй. Өнөөдөр махан төмөр 92-94 хувийн агуулгатай шингэн төмрийг хийх цаг ирсэн. Гангийн үйлдвэр барьж байгаа бол ширэм, махан төмөр үйлдвэрийг бас хажууд нь барих хэрэгтэй.

Дархан хотоос 14-15 км-ийн зайд Ноён хонгорын талбай гэдэг газар гангийн үйлдвэрийг барих бүрэн боломжтой.

Дараа нь баруун монголын төмрийн хүдрийн судалгааг эрчимжүүлэх хэрэгтэй. Оросын Хагкас, Борнаулд металл боловсруулах үйлдвэр байдаг. Тиймээс оросын өмнөд тал, Казахстан, Хятадын Ганьсу мужийг төмрөөр хангах боломжтой. Тэдэнд хэрэгцээ байна.
-Баруун монголд хар металлургийн үйлдвэр барих нь ямар ашигтай юм бэ?
Ямар ч байлаа гэсэн монгол баруун бүсдээ хар металлургийн үйлдвэр барьсан тохиолдолд хэрэглэгч, экспортлогч орон олон. Монголд сайн чанарын ган үйлдвэрлэсэн тохиолдолд Герман, баруун европод нийлүүлэх бүрэн боломжтой.

Бодлогын хэмжээнд төвийн азийн хэсгийг хангах гангийн үйлдвэрийг баруун бүсэд барих хэрэгтэй. Үүнд 10-15 сая тонн махан төмөр үйлдвэрлэх боломжтой, геологийн нөхцөл бүрэн бүрдчихээд байна. Гагцхүү төрөөс зориудаар төсвөөс хөрөнгө гаргаад баруун монголыг үйлдвэржүүлэхэд анхаарах цаг нь болсон.

Би “Гложекс” ХХК-ийн геологичидтой хамтарч монголын баруун бүсэд хар төмөрлөгийн үйлдвэрийг хөгжүүлэх асуудлаар судалгаа хийлээ. Энэ бодлогыг барьж аваад хөгжлийн 10-15 жилийн хөтөлбөр гаргах хэрэгтэй. Геологийн ажлыг баруун монголоос эхлүүлвэл 5 жилийн дотор, Увс завхан аймгийн нутагт 2-3 миллиардаар хэмжигдэх төмрийн хүдрийн ордыг илрүүлэх боломжтой. Учир нь геологийн урьдчилсан нөхцөл бүрдчихээд байна.

Монгол улсын хэмжээнд үйлдвэрүүдээ зөв байрлуулах хэрэгтэй. Сүхбаатар, Дорнод, Дорноговийн нутагт байгаа жижиг ордыг хувийн компаниуд сэглэж дууслаа, үүнийг зогсоох хэрэгтэй. Нэгдсэн бодлого гаргаж, хар төмөрлөгийн үйлдвэрийг хөгжүүлэх хэрэгтэй.

__________________________________________________________________________________

М.Авирмэд: Шууд ангижруулах үйлдвэрүүд барьж байгуулах хэрэгтэй

Анх Монгол, Япон улсын засгийн газар хоорондын гэрээгээр жилд 100,0 мянган тонн цувимал бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх төслийн хүчин чадалтайгаар 1990 онд Дарханы Төмөрлөгийн Үйлдвэрийн суурь анх тавигджээ. Тус үйлдвэр нь дэлхийд металлургийн техник технологиор тэргүүлэх компаниудын тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон.
1993 онд анхны ган хайлалт хийгдсэн бөгөөд 1994 онд үйлдвэр бүрэн хэмжээгээр ашиглалтад орсон. 2008 онд Төмөртэй, Төмөртолгой, Хуст Уулын гэсэн төмрийн 3 ордын лицензийг албан ёсоор эзэмших лицензийг эзэмшиж, 2009 оноос Төмөртолгойн ордыг ашиглаж эхэлсэн байна. Тиймээс Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийн Үйлдвэр техникийн хэлтсийн дарга буюу ерөнхий технологич М.Авирмэдтэй монголын төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх асуудлаар ярилцлаа.

 -Төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлж, боловсруулахаар ЗГ, болон төмрийн хүдэр олборлогчид идэвхийлэх боллоо. Хөгжүүлэлт юунаас эхлэх ёстой вэ?

Төмөрлөг гэдэг маань өөрөө стратегийн бүтээгдэхүүн. Өнөөдөр Төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийн талаар цэгцтэй нэгдсэн бодлого үгүйлэгдэж байна.. Манай улсад төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийн түвшин ямар байгаа билээ. Ямар ч улс оронд тусгаар тогтнол, эдийн засаг, хөгжлийн үндсэн суурь нь Төмөрлөгийн үйлдвэрлэл буюу металл боловсруулалтын түвшин байдаг. Бид 13-р зуунд хүдрээ боловсруулан ган бүтээгдэхүүнээ өөрсдөө хийж байсан түүхтэй юм. Манай улсад төмөрлөгийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа төрийн бус 3 холбоо, нэгдэл байна.

Өнөөдөр юуны түрүүнд энэ олон холбоо, нэгдэл, төр засаг нэгдэж цэгцтэй нэгдсэн бодлоготой болох хэрэгтэй. Төмрийн хүдэр буюу хуурай соронзон аргаар баяжуулсан баяжмал экспортлох явдлыг зогсоож нэмүү өртөг шингэсэн нойтон соронзонгоор баяжуулсан баяжмал үйлдвэрлэх шаардлагатай. Нойтон соронзон аргаар баяжуулсан баяжмалаасаа шууд ангижруулсан төмөр, ширмэн гулдмай зэргийг үйлдвэрлэж өөрийн хэрэгцээт ган бүтээгдэхүүнээ хангах илүүдэл завсрын бүтээгдэхүүнээ экспортлох нь зүйтэй бол уу.
-Боловсруулах үйлдвэр болон аж үйлдвэрийн цогцолборууд одоо дандаа судалгааны шатандаа л явж байгаа. ТЭЗҮ ч хийгдэж дуусаагүй.  Гэхдээ энэ салбарыг судалдаг хүний хувьд та үйлдвэрийн технологийн шийдэл талаас нь ямар байх ёстойг хэлж өгөөч.

Миний бодлоор бол хар төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийн технологи нь Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэрт суурилсан дотоодын хэрэгцээгээ ган бүтээгдэхүүнээр хангах, чиглэлээр хөгжүүлэх нь зөв байх. Хар төмөрлөгийн үйлдвэрлэлд төмрийн хүдрээс  ширэм- ган үйлдвэрлэх, шууд ангижруулсан төмөр-ган үйлдвэрлэх гэсэн хоёр үндсэн технологиуд нилээд түгээмэл, дэлхийн улс орнуудад зэрэгцэн хөгжиж ирсэн байдаг.

Манай улсад байгаа төмрийн хүдэр, бусад түүхий эд материалууд зэргийг судалж үзэхэд хямд өртөгтэй ердийн нүүрс, төмрийн баян агуулгатай хүдэр зэрэг нь шууд ангижруулсан төмрийг хатуу түлш, нүүрсний хийн хамт ашиглан үйлдвэрлэх боломжийг олгож байна. Энэ нь өнөөдөр Монголд ажиллаж байгаа цахилгаан нуман зуух, индукцын зуухнуудад хаягдал төмрийн оронд ашиглах түүхий эд болох давуу талтай.
-Ашиглах ёстой гэдэг нь зайлшгүй байгаа ч төр засаг нэг л хөшүүн байгааг юу гэж ойлгох вэ? Яагаад өдий болтол хөгжүүлж чадаагүй юм бэ?

Би дээр хэлсэн төр засаг, төрийн бус байгууллагын нэгдсэн цэгцтэй бодлого хэрэгтэй. Төр хувийн хэвшлийн уялдаа холбоо муу байна. Энэ нь төрийн дэмжлэг, хөшүүрэг дутагдаж байгаа явдал юм. Мөн үүний зэрэгцээ Яам тамгын газарт мэргэжлийн боловсон хүчин дутагдалтай, ажиллаж байгаа  хүмүүсийнх нь мэдлэг чадвар, сэтгэл дутагдах зэргээс шалтгаалаад хөгжиж чадахгүй байна. Ер нь яаманд хар төмөрлөгийн үйлдвэрлэл хариуцсан газартай болж байж хөгжих байх.
-Нөөц хязгаарлагдмал учраас зөв бодлого гаргах хэрэгтэй. Энэ салбараа хөгжүүлэх нь их ашигтай. Улс орны хувьд хаалгаа ч үйлдвэрлэж чадахгүй байна гэдэгт эмзэглэмээр байна.

Манай үндсэн түүхий эдийн нөөц тийм ч бага биш л дээ гэхдээ зөв бодлого хэрэгтэй байна. Ийм баялагтай улсын хувьд хаалгаа хийж чадахгүй юм аа гэхэд ядаж хадаасаа хийдэг болмоор байгаа юм. Заримдаа өөрөөсөө ичих юм. Би чинь энэ мэргэжлээрээ 30 гаруй жил ажиллалаа, тэгэхэд нэг

Өмнөд Солонгос улс 1970-аад оны сүүлч хүртэл үргэлжилсэн хоёр дахь шатны үндсэн дээр экспортын чиглэлийг үйлдвэрлэлийг эрчимжүүлэн төмөрлөг, хими, машины үйлдвэрлэлийг түлхүү хөгжүүлжээ.

байрнаасаа хөдөлж чадаагүй дээ. Тэгэхэд ямарч баялаггүй улс орнууд тив алгасан төмрийн хүдэр худалдан авч өөрсдийгөө хангаад зогсохгүй дэлхийн хэмжээнд экспортлоод яваад байж болоод байна.
-Төмрийн хүдэр олборлогчид нэг уурхай, хажуудаа баяжуулах үйлдвэр барихад засгийн газраас 20 тэрбумын зээл хүсч байна. Ер нь аж үйлдвэрийн цогцолбор барьчихаад хажууд нь уурхайнуудад тус тусад нь баяжуулах үйлдвэртэй болгох нь хэр ашигтай вэ. Яаж уялдаатай ажиллуулж, харилцан ашигтай болгох вэ?
Зөвхөн баяжуулах үйлдвэр барихад 20 тэрбум төгрөг шаардаад байвал засагт хэцүү байх болов уу. Өнөөдөр Дарханд манай үйлдвэрийг тойроод миний мэдэж байгаагаар 7 баяжуулах үйлдвэр баригдаад түрүүч нь ажиллаад эхэлчихлээ. Манай үйлдвэр ч гэсэн баяжуулах үйлдвэрээ 8 сард ашиглалтанд оруулах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна. Эдгээр үйлдвэрүүдийн хүчин чадал нь манай баяжуулах үйлдвэртэй нийлээд жилд бараг 2 сая тонн хүдэр боловсруулах хүчин чадалд хүрнэ. Тэгэхээр өнөөдөр ашиглагдаж байгаа орд маань хэд билээ, түүхий эдийн нөөц маань ямар билээ эдгээр баяжуулах үйлдвэрүүдийг түүхий эдээр хэрхэн хангах вэ гээд асуудлууд үүсэх байх.

 Харин одоо эдгээр баяжмалаа боловсруулах тухай, миний яриад байгаа Шууд ангижруулах үйлдвэрүүд барьж байгуулах хэрэгтэй байна. Үүнд баяжмалын үйлдвэрийг бодвол харьцангүй хөрөнгө оруулалт өндөр шаардагдана. Гэвч эцсийн бүтээгдэхүүний үнэ цэн баяжмалаасаа 4-5 дахин үнэтэй байна. Шууд ангижруулах үйлдвэр барих хувийн хэвшлийхэнд Монголын засгийн газраас зээл өгдөггүй юм аа гэхэд гадаадаас зээл авахад нь ядаж баталгаа ч юм уу туслалцаа үзүүлэх шаардлагатай гэж бодож байна. Төрийн өмчийн үйлдвэр хувийн хэвшлийхэн хоорондоо харилцан ойлголцож хэн хэндээ ашигтай байдлаар тохиролцож ажиллах шаардлагатай байна. 
-Манай улсад дотооддоо үйлдвэрлэж байгаа зүйлсийг давхар хямдхан импортолж авчраад нэгнийгээ унагаад байдаг практик бий. Томоохон хөрөнгө оруулалт шаардсан үйлдвэрт ч бас ийм байдал үүсвэл яах вэ?

Төмөрлөгийн үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүний хувьд харьцангүй гайгүй. Дэлхийн зах зээлийн үнэ ойролцоо. Үйлдвэрлэлийн хэмжээнээс хамаарч үнэ нь ихдээ 10-20%-н зөрүү гарна. Үүнийг бид гаалийн татвар, онцгой албан татвар зэргээр зохицуулах бүрэн боломжтой. Миний яриад байгаа шууд ангижруулсан төмөр, ширмэн гулдмай зэрэг нь завсрын бүтээгдэхүүн учир үнийн хувьд санаа зовох асуудал байхгүй.

Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр
-Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийн өнөөгийн байдал ямар байгаа вэ? Хэдий хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна. Боловсруулах үйлдвэр байгуулах нөөц бололцоо хэр байна?
Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр сүүлийн жилүүдэд жилд дунджаар 60,0 мянган тонн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна. 2009 оноос хойш хүдэр ашиглаж хайлалтын үндсэн түүхий эдээ хангах асуудал руу шуурхайлан орсон. Одоогоор 2 уурхай ашиглалтанд оруулж таваарын хүдэр /хуурай соронзон баяжмал/ гаргаж эхэлсэн, жилд 1,0 сая тонн хүдэр баяжуулах хүчин чадалтай нойтон баяжуулах үйлдвэр баригдаж байгаа ба  8-р сард ашиглалтанд оруулчих байх.

Ойрын 2 жилдээ багтаагаад шууд ангижруулах үйлдвэрээ ашиглалтанд оруулчих боломжтой, бүх технологийн судалгаа хийгдсэн, сонголтын хэмжээнд байгаа. Гэхдээ бид маш удаан байгаа гэж бодож байна. Учир нь 1990 онд анх төмөрлөгийн үйлдвэрийг байгуулахдаа 1996 онд шууд ангижруулах үйлдвэрийг ашиглалтанд оруулахаар төлөвлөсөн байсан юм. Технологи судалгаа туршилтын ажил 1990-1992 онд хийгдээд технологийн сонголт хийгдсэн.

Тэгээд хөрөнгө мөнгөний асуудлаас болоод зогссон. Уг нь манай үйлдвэрт 1990 онд Төмөртолгой, Төмөртэй, Баянгол гэсэн 3 орд газар байсан. Баянголын орд нь  Болд төмөр -Ерөө гол ХХК-ийн мэдэлд очсон.  Одоо бол Төмөртэй ордод олборлолтын үйл ажиллагаа эхлүүлээд байгаа ч ордын лицензийн асуудал маргаантай хэвээр байна. Төмөртолгойн орд дээр олборлолт явуулж байна. Энэ орд дээрх ордуудаас нөөцөөрөө хамгийн бага нь юм. Гэхдээ болно биздээ.
-Бусад үйлдвэрлэгчидтэйгээ хэрхэн нийлж, нэгдэж хамтарч ажиллах боломжтой вэ?

Бусад үйлдвэрлэгчидтэй хамтарч ажиллах бүрэн боломжтой.
 -Боловсруулалтын түвшин ямар байх боломжтой вэ? Аж үйлдвэрийн цогцолборыг хэрхэн байгуулах нь зөв вэ?

Боловсруулалтын түвшинг өнөөдрийн нөхцөлд хэрэглэгдэж байгаа дэлхийн шилдэг техник технологиор сонгох хэрэгтэй. Цогцолборыг Дархан-Сэлэнгийн бүс дэх төмрийн хүдэр, нүүрс,шохойн чулууны асар их нөөцөд тулгуурлан одоо байгаа Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийн технологи, туршлага дээр тулгуурлан уг үйлдвэрийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлж өргөтгөх замаар байгуулах нь зүйтэй.

Ер нь аж үйлдвэрийн цогцолборын хүчин чадал жилд 500 мянгааас 1,0 сая тонн хэмжээнд байх нь зохимжтой. Мөн цогцолборыг төр, хувийн хэвшил гэсэн хосолсон хэлбэрээр байгуулбал ашигтай байх. Ядаж хяналт сайжирна.
-Цогцолбороос гарсан бүтээгдэхүүнийг экспортлох уу, зөвхөн дотоодын хэрэгцээг хангах уу.

Цогцолбор маань эхний ээлжинд дотоодын хэрэгцээг хангана. 2-рт: экспортлох зайлшгүй шаардлагатай. Эцсийн бүтээгдэхүүн болох хүртэлх дамжлага бүр дээр завсрын бүтээгдэхүүн гарна. Харин ямар бүтээгдэхүүн экспорлох вэ гэдэг нь чухал. Энэ цогцолборыг дагаад маш олон жижиг үйлдвэрүүд байгуулагдана.

Related Posts by Categories



- Архив

____ Их үзсэн ____

- Миний тухай

www.twitter.com/DJamts

- Харилцах талбар

Bolor dictionary eng-mon-deut


Your IP address

IP