- Агуулгын шошго



Салхит уул нээрэн ч салхи ихтэй аж. Намрын налгар сайхан өдөр атал Салхит ууланд хаврын хавсарганд яваа аятай сэтгэгдэл төрж, тир тир салхины аяар хувцас хунар хуниралдан байв. Өвөг дээдэс минь газар орныхоо онцлогийг онож нэр хайрлах юм даа гэсэн бодол лавширна. Байгаль эхийн тогтцыг ашиглан “Ньюком” группийн охин компани “Клин энержи” Салхит уулнаа Монголдоо анх удаа салхин цахилгаан станцыг барьж байна.





Урагшаа сунаж тогтсон Салхит уулын хөрөөний ир шиг 31 товгор дээр салхин сэнс байрлуулахаар тэгшлэн зассан байв. Хоёр салхин сэнсний цамхгийг босгосон байлаа. Салхин сэнсний цамхаг Улаанбаатарын төвд баригдсан “тауэр”-уудаас ч өндөр. Нийт өндөр нь 120 метр гэсэн. Салхин сэнснийхээ цамхгийг босгохын хажуугаар байрлуулахаар тэгшилсэн газраа суурийг нь цутгаж байлаа. Нэг суурь цутгахад 30 тонн арматур төмөр зангидаж, найман цаг тасралтгүй бетон цутгаж байгаа аж. Есөн давхар байшингийн сууринд орох хэмжээний цутгалт хийж байгааг “Клин энержи” компанийн гүйцэтгэх захирал С.Энх-Амгалан ярив.

“Клин энержи” компани 2004 оноос салхины нөөцийн судалгаа хийж эхэлжээ. Салхины нөөцийн судалгаа дор хаяж гурван жил хийсний дараа цахилгаан станц барих эсэхээ шийддэг жишигтэй. Салхит уулын зургаан цэгт байрлуулсан хэмжигч багаж салхины дундаж хурд 8.2 метр секунд байгааг тогтоожээ. Салхины дундаж хурд долоон метр секундээс дээш байхад салхин цахилгаан станц барьж болдог байна.

Салхин сэнсээ бүгдийг нь босгоод дэд станцын барилгаа бариад, тоног төхөөрөмжийг суурилуулбал Монголын анхны салхин цахилгаан станц ашиглалтад орох нь. Салхин цахилгаан станцын зам, газар кабель, дамжуулах шугамыг хийж дуусчээ. Ерөнхийдөө дагалдах дэд бүтцийн ажил өндөрлөсөн байна. Энэ станцын чадал 50 мегаватт. Монголдоо дөрөв, гуравдугаар цахилгаан станцын дараа орох хүчин чадал юм. Станцыг энэ оны арваннэгдүгээр сард ашиглалтад оруулахаар тооцоолсон байсан. Гэвч хугацаа хоцрох нь дамжиггүй болжээ. Салхины хурд бага байвал арванхоёрдугаар сард ашиглалтад оруулах төлөвлөгөөтэй байгаагаа хэлэв. Салхин цахилгаан станцын цамхгийг салхины хурд үлэмж багассан үед босгодог юм байна. Салхи ихтэй байвал намдахыг нь хүлээдэг байна. “Ньюком” группийн гүйцэтгэх захирал Б.Бямбасайхан “Салхит уулын салхийг удахгүй худалдаж эхэлнэ дээ” хэмээсэн юм.

Салхин сэнсний цамхгийг 100 метрийн өндөр, 650 тоннын даацтай хөдөлгөөнт кранаар өргөн босгож байгаа аж. Монголын хамгийн хүнд даацын цорын ганц кран тэнд байна. Бас нэг хамгийн хамгийн Салхин цахилгаан станцын төсөлтэй холбогджээ. Салхин сэнсний далбааны урт 40.3 метр. Үүнийг Монголд тээвэрлэсэн хамгийн урт ачаа гэв. Салхин цахилгаан станцын тоног төхөөрөмжийг авчрахад тээвэрлэлт хамгийн бэрхшээлтэй байжээ. Сэнсний далбааг ачсан машины цуваа Замын-Үүдээс Чойр хүртэл хөсөг тэрэг шиг гэлдэрчээ.

Төслийн нийт хөрөнгө оруулалт 175 тэрбум төгрөг болсон байна. “Ньюком”-оос гадна “Женерал Электрик Пасифик” компани, Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банк, Нидерландын хөгжлийн банк санхүүжилт хийжээ. Хөрөнгө оруулалтаа 10 жилийн дараа нөхнө гэсэн тооцоо гаргасан байна.

“Салхит” салхин цахилгаан станц нь жилд 190 мянган тонн нүүрс, 1.6 сая тонн цэвэр ус хэмнэж, 20 мянган га мод тарьсантай тэнцэхүйц хэмжээний хүлэмжийн хий ялгарахаас сэргийлнэ гэсэн тооцоо бий. Салхин цахилгаан станц байгаль орчинд ээлтэй эд аж.
www.time.mn

Related Posts by Categories



- Архив

____ Их үзсэн ____

- Миний тухай

www.twitter.com/DJamts

- Харилцах талбар

Bolor dictionary eng-mon-deut


Your IP address

IP