Automarket of Mongolia

                  

Баялаг бүтээж байж л баян улс орон болно

 “Экологбус” ХХК-ийн Ерөнхий инженер Д.Жамцтай ярилцлаа. -Монгол улсад машинт үйлдвэрлэлийн цоо шинэ салбар хөгжүүлэх боломж байна уу?

-Төмөр хийц, тоног төхөөрөмж, сэлбэг эд анги машин механизм худалдан авахад Монгол улс жил бүр 2-3 тэрбум америк долларыг гадагшаа урсгаж байгаа бөгөөд энэ том мөнгөний урсгалыг саармагжуулах, зогсоох боломж нь зөвхөн өндөр технологийн металлург, машинт үйлдвэрлэлийн цоо шинэ салбарыг бий болгосноор бүрдэнэ. Ажлын байр олноор бий болгох, Монгол хүнийг чадваржуулах, техник технологи санхүүгийн харилцан уялдаатай жижиг, дунд, том үйлдвэрүүд бий болгох зах зээлийн багтаамж Монгол улсад эдүгээ бий болоод байна. Энэ том боломжоо хир ашиглахаас Монголчуудын шинэ зууны хөгжлийн зам тодорхойлогдоно.

-Цахилгаан тээвэр, Эрдү, Экобус зэрэг компаниуд Монгол улсад хөгжлийн шинэ гарц нээхээр ажиллаж байгаа нь үнэхээр талархууштай. Та бүгдийг төр засаг, ард иргэд хир дэмжиж байна вэ?

-Хүнд аж үйлдвэр буюу улс орны эдийн засгийн суурь салбарыг хөгжүүлэх нь Монголчуудын эдийн засгийн тусгаар тогтнолыг хангахад онцгой чухал үүрэгтэй гэдгийг ухаарч ойлгосон төр засгийн удирдлагууд дэмжиж байна. Ард иргэдийн зүгээс алхам тутамд баяр хүргэж урам зориг өгч байгаа нь Монгол инженерүүдийг улам идэвхи зүтгэлтэй ажиллахад нөлөөлж байна.

Экобус, Эрдү, Цахилгаан тээвэр компаний автобус, троллейбусны үйлдвэрийн үйл ажиллагаатай Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, Монгол Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд, Монгол Улсын Их Хурлын гишүүд, Монгол Улсын шадар сайд Д.Тэрбишдавга, Хотын дарга Э.Бат-Үүл, Хотын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга Д.Баттулга, иргэдийн төлөөлөгчид гээд түмэн олныхоо төлөө зүтгэнэ гэж төрийн алба хашиж байгаа олон дарга сайд нар ирж баяр хүргэн шууд дэмжинэ гэсэн урам зоригийг өгөөд байгаа.

-Сүүлийн үед танай Экобус компаний автобусны үнийг өндөр байна гэж шүүмжлэх юм. Энэ ямар учиртай юм вэ?

-Нийслэлийн Засаг Даргын мөрийн хөтөлбөрт Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг багасгах маш олон ажил орсны нэгэнд нийтийн тээврийг экологижуулах заалт байдаг бөгөөд хотын удирдлагын бодлогыг дэмжиж Монгол улсад анх удаа Euro-4 хөдөлгүүртэй порталь тэнхлэгтэй ухаалаг автобусыг бид үйлдвэрлэсэн.  Нийслэлийн тээвэр хөгжүүлэх Сангаас автобус худалдан авах саналыг 9-н орны 10-аад үйлдвэрлэгч компанинд тавихад Euro-3 хөдөлгүүртэй энгийн хийц бүхий тэнхлэгтэй 10 м урттай автобусыг 150 мянган ам.долларт нийлүүлэх санал тавьсан. Эдгээр автобуснуудын гааль, худалдааны татварыг тэглэх замаар Монгол улсад оруулж ирэх гэж байгаа нь дөнгөж эхлэлийн шатандаа явж буй үндэсний машинт үйлдвэрлэлийн компаниудыг шууд дампууруулах зорилго барьж байгаа юм шиг. Уг нь бүр эсрэгээр нь Монголд үйлдвэрлэх автобус, троллейбусны сэлбэг эд ангийн гааль худалдааны татварыг чөлөөлж Монголчуудаа дэмжих ёстой л доо.

Эрдү компаний Euro-3 хөдөлгүүртэй автобус-110 мянган ам.доллар Экобус компаний Euro-4 хөдөлгүүртэй автобус 150 мянган ам.доллараар зарахаар үнийн санал хүргүүлсэн байгаа.

Хэрвээ үндэсний машинт үйлдвэрлэлийн компаниудын үйлдвэрлэлд шаардлагатай сэлбэг эд ангийн гааль худалдааны татварыг хөнгөлсөн бол үнэ 10-15 хувиар буурна.

Мөн Euro-3, Euro-4 хөдөлгүүр хоорондын технологийн шийдлийн үнэ 10-15 мянган долларт байдаг бөгөөд гадны үйлдвэрлэгч нар бидэнтэй адил Euro-4 хөдөлгүүртэй автобус нийлүүлэх бол хамгийн багадаа 170 мянган ам.доллар болох дэлхийн жишиг үнэ байдаг. Үүн дээр гааль худалдааны татвар нэмбэл 190 мянган ам.доллар болно шүү дээ. Харин үндэсний үйлдвэрлээ дэмжсэн хууль эрх зүйн орчин бүрдвэл Улаанбаатарын иргэдийн уушиганд хэрэгтэй Euro-4 хөдөлгүүртэй автобусыг 135 мянган ам.долларт багтаан Монгол аавын хүүхдүүд хийгээд өгөхөд бэлэн байна.

-Хир баргын хүмүүс ойлгодоггүй техник технологийн том төсөл хэрэгжүүлэхээр зориглон зүтгэж байгаа танай хамт олныг төр засгийн зүгээс дэмжин гэдэгт итгэлтэй байгаа юу?

-Монголчууд техник технологийн өндөр шийдэлтэй машин үйлдвэрлэж чадна гэсэн итгэл үнэмшлийг бий болгож чадсан манай хамт олон Монголчуудад хэрэгтэй хөгжлийн шинэ замаас ухрахгүй. Бидний гаргаж буй шинэ замаар олон Монголчууд явна гэдэгт бүрэн дүүрэн итгэлтэй байна. Төр засгийн бүх дарга нар ирж дэмжихээ илэрхийлсэн. Хэлсэн үгэндээ хүрч Монголчуудад хэрэгтэй хөгжлийн нүүдлийг хамт хийнэ гэдэгт итгэж байна.

Зарим нэг дарга нар албан тушаалтнууд Солонгосчуудын төлөө Солонгос автобус авахын төлөө маш ихээр идэвхийлэн тэмцэж бидний инженерүүдийн хийж байгаа автобус троллейбуснуудыг "төмөр амбаар хийлээ" гэж доромжилж байгаад их гомдох юм.

Манай хамт олон техник технологийн шийдлээс хамаарч 60-150 мянган ам.долларт багтааж олон төрлийн автобус үйлдвэрлэх ажлыг эхэлүүлж байна. Мөн үйлдвэрлэгч-банк-хэрэглэгч гэсэн санхүүгийн лизингийн гэрээгээр Нийтийн тээврийн салбарт үйл ажиллагаа явуулж хувийн хэвшлийн компаниудтай хамтран ажиллах боломжийг судалж байна.

-Нийтийн тээврийн салбарт хөгжил авч ирэх Монгол автобуснуудыг дэмжих олон нийтийн санал асуулга явуулж болох уу?

-Ер нь бол болно. Хотын дарга шийдвэр гаргахдаа ард түмнээсээ асуудаг шинэ санаачлага гаргасан. Энхтайваны өргөн чөлөө дээр 18 метрийн урттай автобус худалдан авч явуулна гээд байна лээ. Автобусны ашиглалтын зардал троллейбуснаас 10 дахин үнэтэй байдаг бөгөөд Монгол инженерүүдийн санаачилсан 18 метр урттай орчин үеийн дизиан хийцтэй троллейбусыг төв зам дээр явуулбал ард түмэнд ээлтэй хямд үнэ тарифтай агаар орчин бохирдуулдаггүй цахилгаан тээвэр хөгжихөд ихээхэн тустай. Худалдаа хийвэл цөөхөн хэдэн хүн хожих байх харин үйлдвэрлэл хөгжвөл улс үндэстэн хөгжинө.

Бидний татварын мөнгөөр Монголчуудаа дэмжихгүй гадны улс орны аж үйлдвэрийн салбарыг дэмжвэл түүхийн өмнө том гэмт хэрэгтэн болно шүү гэдгийг хэлье. 

       "ӨДРИЙН СОНИН" 2014.5.28