Automarket of Mongolia

Хорвоод хоорондоо харилцан уялдаагүй харилцан хараат бус зүйл гэж байдаггүй юм бол хэвлэл мэдээлэлийн хэрэгсэл бас л ямар нэг субъектээс хараат байх нь ойлгомжтой. Тэгвэл хэвлэл мэдээлэлийн хэрэгсэл хэнээс хараат байвал хараат бус хэвлэл мэдээлэлийн үүргээ гүйцэтгэж болох боломжтой байх вэ гэж л бид ярилцаж болох нь ээ...

Үүнийг бид ойлгохын тулд Монголын ард түмний язгуур эрх ашиг, Монгол улсын эрх ашгийг эн тэргүүнд тавих тухай ойлголтоос хөндий авч үзэх ямар ч боломж байхгүй гэдэгтэй эсрэг саналтай хүн даанч байхгүй байх. Тэгвэл шууд хэлэхэд дээрх эрх ашгаас л хараат байж болох нь ээ. Өөрөөр хэлбэл Монголын ард түмний язгуур эрх ашгийг бүх зүйл дээр дээдэлж чадаагүй бол хэвлэл мэдээлэлийн салбарт ажиллагч та байтугай таныг ажлаар хангаж байгаа байгууллага нь ч хэн ч бус юу ч биш болох нь ээ. Бусдаас хараат бишээр ард түмнийхээ эрх ашигт үйлчилдэг байхын тулд ард түмнээсээ л сонгогдсон удирдах зөвлөлөөс даргаа сонгуулж, ажлын багаа бүрдүүлж, хаагуур ч дамжихгүйгээр ард түмнээсээ шууд санхүүжиж байж л ард түмэндээ үйлчилж чадна. Зөвхөн ийм тохиолдолд л хэн нэгэн дарга ирж дарамтлаад байхгүй гэдгийг одоо л ойлгож, зохих ёсоор хэрэгжүүлэхгүй бол бид харанхуйд тэмтэрсээр оройтож байна. Чухамдаа ард түмнээс тасарсан нам хүчнүүдийн дэд бүлэглэлээс хамааралгүй сум, хороо болгоноос төлөөлөлтэй олон хүнээс бүрдсэн Удирдах зөвлөл, Хяналтын зөвлөл л хамтран ажиллаж энэ ажлыг хийж чадна. Төлөөлөл хичнээн олон байвал төчнөөн сайн. Монголчууд сайн хэвлэл мэдээлэлийн хэрэгсэлтэй байхын тулд ард түмнээ төлөөлсөн төлөөлөгчийн оролцоогоо заавал их мөнгөөр үнэлж өндөр цалин нэхэхгүй гэдэгт би итгэдэг.

Дараах эрх зүйн баримт бичгүүд бүрэн зөв боловсрогдож мөрдөгдөж байж дээрх хэцүү бөгөөд хүндтэй зорилтыг байнга биелүүлэх боломжтой болно.

Үүнд:

А. Олон нийтийн хэвлэл, мэдээлэлийн хэрэгслийн тухай хууль

Уг хуулинд дараах зүйлсийг заавал заана. Үүнд:

• Удирдах зөвлөл ба түүний байгуулагдах арга, эрх хэмжээ, гүйцэтгэх үүрэг.

Монголын ард түмний үндсэн хуулиар олгогдсон эрхийг эдлүүлэхтэй салшгүй холбоотой тул Удирдах зөвлөл ба Хяналтын зөвлөл нь 2 жилд нэг удаа ард түмнээсээ сонгогддог байх ёстой. Орон тооны ба орон тооны бус хавсарсан бүтэцтэй байна. Үүний тулд намын харъяалал харгалзахгүй сум, хороо бүр нэг төлөөлөгчөө Удирдах зөвлөлд, нэг төлөөлөгчийг Хяналтын зөвлөлд зориулан илгээнэ. Ингэж ард түмнээсээ олон хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр бүрдүүлж байвал төр, намаас ангид хүчирхэг, ард түмний дуу хоолой байх боломжтой.

Удирдах зөвлөлд сонгогдон ирсэн төлөөлөгчид хуралдаж дараах үүргүүдийг гүйцэтгэнэ. Үүнд:

Нэгдүгээрт. Төрд хэвлэл мэдээлэлийн хэрэгслэлээр дамжуулан иргэдийн хяналт тавих ажлыг бодитойгоор хэрэгжүүлнэ.

Хоёрдугаарт. Олон нийтийн телевиз, радио, хэвлэлийн хийсэн ажлын тайлан сонсоно. Үнэлэлт өгнө. Ерөнхий захирлуудыг цаашид ажиллуулахад хангалттай эсэхийг шийдэж хэрэв хангалттай бол Ерөнхий захирлын сонгуульд оролцуулах шийдвэрийг гаргана.

Гуравдугаарт. Дараагийн жилд хийх ажлын төлөвлөгөөг цаг хугацаа, орон тоо, санхүүжилтын хамт шүүн хэлэлцэж батална. Заавал байх ёстой нэвтрүүлэг, тэдгээрээр дамжуулан ард түмэндээ олгох мэдлэг боловсрол, хүмүүжил, нэвтрүүлгүүдийн зарчмын бодлогуудыг батлуулж ард түмнээ цэвэр ариун, үнэнч шудрага, хөдөлмөрч, ёс суртахууны өндөр соёлтой байлгах бүхий л бололцоог эрж хайх ажлыг гардан зохион байгуулалцана.

Дөрөвдүгээрт. Хяналтын зөвлөлийн Мэрэгжлийн комиссоор орж тэнцсэн, дараагийн жилд хийх ажлын төлөвлөгөөг зөвшөөрөн хүлээсэн, хамт олны санал болгосон 5-аас доошгүй мэргэжлийн ажилтныг мөрийн хөтөлбөртэй нь шүүн хэлэлцэж нууц санал хураалтаар байгууллагуудын Ерөнхий захирлуудыг сонгоно.

Тавдугаарт. Ерөнхий захирлууд нь Удирдах зөвлөлд ажлаа хагас жил бүр тайлагнаж эрхээ зөвшөөрүүлж ажиллана.

Зургадугаарт. Орон тооны ажлын хэсгийг тодорхой үүрэг гүйцэтгүүлэх зорилгоор Удирдах зөвлөлөөс хугацаатай томилж ажиллуулж болно.

Долдугаарт. Хариуцсан ажлаа хийж чадахгүй байгаа нь нотлогдсон Ерөнхий захирлыг хугацаа алдахгүй огцруулах, шалтгаан нь гэмт хэргийн шинж чанартай бол хуулийн байгууллагад шилжүүлэх, дараагийн сонгуулийг ажлын 10 хоногийн дотор явуулж олон нийтийн хэвлэл, мэдээлэлийн байгууллагыг тасралтгүй мэргэжлийн удирдлагаар хангах үүрэг хүлээнэ.

Наймдугаарт. Удирдах зөвлөл хариуцсан ажлаа хийж чадаагүй болох нь Хяналтын зөвлөлөөр тогтоогдсон бол Удирдах зөвлөл татан буугдаж дараагийн сонгууль орон нутагт явагдана. Хугацаанаас өмнө татан буугдсан Удирдах зөвлөлийн гишүүн дахин хэзээ ч сонгогдож болохгүй.

• Хяналтын зөвлөл нь дараах үүргийг хүлээж ажиллана. Үүнд:

Нэгдүгээрт. Хэвлэл мэдээлэлийн байгууллагад хууль, дүрмийг мөрдөж байгаа байдалд хяналт тавина.

Хоёрдугаарт. Хяналтын зөвлөл дэргэдээ Мэрэгжлийн комисстой байх ба түүгээр тухайн байгууллагын хэвлэл мэдээлэлийн ажлын байрны стандарт, мэрэгжлийн болон хэвлэл мэдээлэлийн ажилтны ёс зүйн хэм хэмжээг боловсруулуулж батлаад мөрдүүлэх ажлыг хариуцуулан зохион байгуулна.

Гуравдугаарт. Хариуцсан байгууллагынхаа талаар иргэдээс гарсан санал шүүмжлэлийг шалган үзэж арга хэмжээ авах, албан ёсны хариуг буцааж өгөх үүрэгтэй.

• Санхүүжих механизм. 50% нь төсвөөс, 30% нь хураамжаас, 20% нь зар сурталчилгаа, хандив, үйл ажиллагааны орлогоос. Зар сурталчилгаанаас мөнгө олно гэхээр арилжааны телевизүүд, радио, сонингууд жаахан дургүйцэж мэдэх юм. Энэ нь арай “өөр” зар сурталчилгааны тухай би ярьж байна. Эх орондоо үйлдвэрлэж байгаа сайн бүтээгдэхүүнийг, ажил үйлчилгээг сурталчилж хөлд оруулахад тэд нарт эрх зүйн орчин, тодорхой хэмжээний мөнгө олох боломж олгох хэрэгтэй. Ямар зүйлд зар сурталчилгаагаар оролцохгүй вэ гэдгийг нь Олон нийтийн мэдээлэлийн хэрэгсэлд тусгайлан заагаад өгчихвөл арилжааны чиглэлийн хэвлэл мэдээлэлийн хэрэгслэлүүдэд хангалттай ашгаа олох бизнес орчин цаана нь үлдэнэ. Тэд тэр орчинд ажлаа явуулж, мөнгөө олж л байг ээ. Мөн ард түмэн сайн үйл хамтран бүтээхийн тулд яагаад хандив тусламж цуглуулж санхүүжүүлж ажиллаж болохгүй билээ?! Харин ч хэрэгтэй зүйлийг хийхэд бүх ард түмнээ нэгтгэн зангидаж "Олны олон таван цэн" гэдэг зарчмаар хөрөнгө хуримтлуулан ажиллаж нээлттэй тайлагнан ард түмнийхээ нийтийн оролцоог тэдний хувийн амьжиргаанд нь гай болохгүйгээр зохион байгуулбал их зүйлийг амжуулж чадна гэдэгт би итгэдэг. "Нийтийн оролцоо" гэдэг зүйл нь зөвхөн мөнгө хөрөнгө цуглуулахаар хэмжигддэггүй гэдгийг бүх хүмүүс мэддэг шүү дээ. Эрдэм мэдлэгээ ашиглан гарц шийдлийг олуулаа хэлэлцэж олж тогтоох, хүч хөдөлмөр, сэтгэл зүтгэлээрээ хамтран оролцох оролцоог би энд онцлон дурьдаж байгаа юм. Үүнийг л Зөв зүгт нийтээрээ хөдлөх гэж нэрлэх бөгөөд үүнийг хийх явцад маш олон мэдлэг, ойлголт, зарчим олон нийтийн хүртээл болж ард түмэн нэгдэн нягтрах, бэрхшээлийг давах, харилцан тусалж хамтран амьдрах, бүтээх, хүрсэн үр дүнгээ нийтээрээ өмчлөх, уг өмчөөсөө хувийн хэвшлийнхэнээ байнга шинээр үүсгэж аривжуулан баяжуулах арга ухаанд суралцдаг. Жинхэнэ амьдралынхаа хөрсөнд зөв буусан, ард иргэдийнхээ эрх ашгаас төрөн гарсан хууль эрх зүйн баримт бичгүүд үүнээс бий болж урт удаан хугацаанд ард түмнийхээ амьдрал, хийж бүтээх үйлсэд тус болдог байна. Энэ бол монголчууд бидний хууль эрх зүйн орчныг хамтарч бий болгох, түүнээ нийтээрээ өмчлөх, хир халдаахгүй нандигнан авч явах соёлын үнэт зүйл юм. Яг үүнийг монголын ард түмэн эртнээс нааш мэддэг түүнийгээ төрийг үүсгэж байна гэдгээ ойлгодог түүнийхээ төлөө "Төрийн сүлд минь өршөө!" гэж залбирдаг хорвоод хосгүй нийтийн өмчийн соёлтой ард түмэн юм.

Олон нийтийн мэдээлэлийн хэрэгсэл л Монгол улын хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, нийтийн өмчийг зөв авч явах тэр ажлыг зохион байгуулах онцгой боломжтой байгууллага юм. Бид үүнийг заавал хийх хэрэгтэй.

Б. Сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээлэлийн ажилтны мэрэгжлийн ёс зүйн дүрэм

-Мэрэгжлийн ёс зүйн зарчмуудыг тодорхойлон заасан байна.

-Ажилтны баримтлах мэрэгжлийн ёс зүйн дүрмийн шаардлагуудыг заана

-Ямар тохиолдолд мэрэгжлийн ёс зүйн дүрмийг зөрчсөнд тооцох, тодорхойлох арга, субъектийг заана.

-Гомдол, хүсэлт гаргах, барагдуулах арга, технологийг тодорхойлсон байна.

В. Байгууллагын дотоод дүрэм

-Байгууллагын зорилт

-Бүтэц

-Санхүүжилт

-Ажилтантай харилцахад баримтлах зарчим

-Бусад байгууллагатай харилцахад баримтлах зарчим

Г. Тухайн ажлын байранд тавигдах стандарт шаардлага

-Эрх

-Үүрэг

-Цалин, хангамж

Д. Ажилтантай байгуулсан гэрээ

-Улс төр, эдийн засаг, нийгэм, гарал үүсэл, шашин шүтлэг, нас, хүйс, газар нутаг зэрэг байдлаар төрөл бүрийн ялгаварлал гаргахгүй байх талаар заана.

-Цалинжих, бусад орлого олох талаар баримтлах зарчмуудыг хэмжээний хамт тодорхойлон заана.

-Мэрэгжлийн боловсролыг дээшлүүлэх программыг тохиролцоно.

-Нийгмийн халамж, үйлчилгээ үзүүлэх талаар заана.

-Мэдээлэлийн эх сурвалжийг нууцлах эрхийг баталгаажуулна.

-Аливаа дарамт шахалтаас хамгаалах, хамгаалуулах талаар заана.

-Бүх төрлийн даатгалын талаар заана.

-Ажлын байр, унаа, багаж тоног төхөөрөмжөөр хангах тухай тодорхой заана.

-Маргаан шийдвэрлэх зарчим, арга тусгагдана.

Амьдралд үнэн худал гэж бий. Хэвлэл мэдээлэл үнэний талд байснаар буруудах уу? Хэзээ ч үгүй. Үнэний талд байж чадаагүй бол үүргээ гүйцэтгэнэ гэж бодох ч арга алга. Аливаа зүйлийн үнэнийг олох гэдэг нь маш их тэвчээр, цаг хугацаа, сэтгэл шаардсан ажил бөгөөд харамсалтай нь сүүлийн үед сэтгүүлчид хэвлэл мэдээлэлийнхэн энэ талд жаахан халирч байх шиг байна. Үнэний хойноос явсан нь ялагдаж, яллагдаж, шахагдаж, ажил амьдралаараа хохирч байгаа болохоор бас ч аргагүй л зүйл. Худлыг хүч оруулснаараа мэрэгжил нэгтэй гэгддэг “хулхи” сэтгүүлчид нь эд баялгаар хахаж худалдагдаж байхад үзэл бодолдоо үнэнчээр түүнийг тэсч гарна гэдэг үнэхээр хэцүү зүйл гэдгийг ойлгох хүч бол зөвхөн тухайн орны ард түмэн л байдаг. Мэрэгжил мэдлэгээ муу зүйлийн төлөө ашиглах шиг адгийн зүйл байхгүй. Тиймээс ч шилдгүүд үнэний бартаатай хэцүү замыг сонгодог гэдгийг орон орны олон олон сэтгүүлч, хэвлэл мэдээлэлийн ажилтнууд ард түмнийхээ төлөө явж халуун амь, хэцүү амьдралаараа нотолсон байдаг. Зарим нь үнэний талд орох уу? Ард түмнийхээ талд орох уу гэж хэвлэл мэдээлэлийнхнээ мушгиж ч мэдэх юм! Тэгвэл би үүнд ард түмнээ ямагт үнэний талд байлгаж чаддаг сэтгүүлчид бидэнд хэрэгтэй байна гэж хариулах байна. Энд би Монголын ард түмний телевиз, Монголын ард түмний радио, Монгол улсын төв хэвлэлийн тухай ярилаа. Арилжааны телевиз, шар сонин, FM радионуудын талаар бол огт өөр зүйл. Тэд нар зах зээлийнхээ жамаар унаж босож зах зээлээсээ шалгардаг тодорхой эзэнтэй хувийн өмчийн байгууллагууд. Тэд худал үнэн, Монголын ард түмний ба хувийн эрх ашиг гэх зэрэг зүйлсийг заавал ялгаж салгаж, хатуу хариуцлагатай байх үүрэг хүлээгээгүй бөгөөд түүнийг зөвхөн зах зээл нь л шагнаж, шийтгэж байдаг ерөнхий хуультай. Тэднийг нэг талыг барьж мэдээлэл явууллаа гэж буруутгах ч шаардлагагүй. Харин ард түмний телевиз, радио, сонин тэдэнтэй зиндаа нэгсэж аль нэг нам хүчин, хувь хүний эрх ашигт үйлчлээд эхэлбэл өөхөөр ороосон ч нохой шиншлэхгүй байдалд орно! Харамсалтай нь яг одоо чухам яг л тийм байна. Хэрэгтэй үед очоод Үндсэн хуулиар олгогдсон эрхийнхээ хүрээнд үзэл бодлоо илэрхийлж болохгүй байгаа бол түүнийг ард түмэн, татвар төлөгчид санхүүжүүлж байхын утга учир гэж юу байх билээ? Бод доо.

Асуудлыг олон өнцгөөс олон хувилбартайгаар харуулахыг олон ургалч байх, тэнцүү боломж олгохыг тэнцвэртэй мэдээлэл түгээх гэж би ойлгож байгаа. Энэ талаар бараг нэгдсэн ойлголтод хүрч эхэлж байгаа нь сайн хэрэг. Гэвч тэнцвэртэй байлгаж байгаа нь энэ гээд илт худлаа зүйлийг олон оролцогчоор дамжуулан хэлүүлж үнэн зөв мэт болгох, саармагжуулах, асуудал шийдэхэд хэрэг болохооргүйгээр олон дахин улигласаар дөжрүүлэх зэрэг нь ард түмэнд аль аль нь хэрэг болохгүй байна. Нарийндаа тал талын байр суурийг харуулсан болоод асуудлын гүнд оролгүй сэглээд хаях нь хэнд хэрэгтэй юм бэ? Зассан, монтажилсан, хассан нэвтрүүлгүүд утга нь бүр эсрэгээрээ буух ч тохиолдол байгааг бид юу гэж ойлгох вэ? Захиалгат, гүтгэлгийн шинж чанартай нэвтрүүлэг, материалыг захиалгат аллагатай зүйрлүүлж хэлсэн байдаг барууны нэгэн сэтгүүлчийн үг гэнэт гэнэт орж ирэх үе олон тохиолдож байна. Үүнийг монголын хэвлэл мэдээлэлд зорилготойгоор цэцэглүүлсээр байгаа тодорхой хүчин ч байсаар л байна. Дэндүү олон зүйл рүү мөн чанарыг нь судалж тогтоолгүй савчиж гүйх нь ард түмэнд нэмэр болохгүй харин ч сандарч үймэх шалтгаан болно.

Аливаа зүйлийг манлайлахын тулд юуг манлайлах гэж буйгаа сайтар ухамсарласан байх ёстой. Буруу зүйлийг бодлогогүй манлайлбал алсын хараагүй, тэнэгээ харуулна. Буруу зүйлийг бодлоготойгоор манлайлбал ард түмэндээ өстөн дайсан нь ч хийж чадахгүй гай барцадыг хэвлэл мэдээлэл хийж чаддагийг олон орны түүх нотолсон байдаг. Тэгвэл зөв зүйлийг зорилготойгоор, бодлоготойгоор, нарийн тооцож хийх хэрэгтэй болох нь ээ!!!

Зөв зүйлийг манлайлахын тулд зөв зүйлээ эхэлж олж харсан байх ёстой. Зөв зүйлийг бусдаас түрүүн олж харж чадах билгийн нүдийг ард түмнийхээ эрх ашгийг хамгаалсан, өмөөрсөн, тэдний ололтод баярлаж, алдааг нь харамсан анхаарах тэр сайхан сэтгэл л өгдөг юм шүү дээ. Эндээс аналитик-синтетик сэтгүүл зүй төрж гардаг. Хэвлэл мэдээлэлийн хэрэгсэл ард түмнийхээ аливаа зовлон бэрхшээлийг давж гарах аргыг олоход нь тусалж, тэднийг зөв зорилгын дор нэгтгэн зангидахад л манлайлах хэрэгтэй. Манлайлал гэдэг ойлголтыг цаг хугацаанаас тусад нь авч үзэх ямар ч боломж байхгүй. Ард түмний телевиз, радио, сонин манлайлалаа цагт нь хийж чадахгүй бол ард түмэн нийтээр цаг хугацаа алддаг гээд бод доо. Түмэн олон улс орныхоо амьдралтай холбоотой асуудлуудыг нэн түргэн мэдэж аваад бусад цагаа ажил амьдралаа өөд татах, сурч мэдэхэд зориулж байх шаардлагатай шүү дээ. Ард түмэн үнэн зөв мэдээлэлгүйгээр амьдрах ямар ч боломж байхгүй тул олон нийтийн мэдээлэлийн хэрэгслэлийн буруугаас хангагдаж чадахгүй байгаа тэр хэрэгцээгээ хангахын тулд бусад хэвлэл мэдээлэл рүү үнэнийг хайн бэдэрч цаг алддаг юм. Зовлон бэрхшээлийг давагдашгүй хүчин зүйл мэт болгож харуулах нь ард түмний телевиз, радио, сонингийн хийдэг ажил огт биш. Зөв зүйлийг хийхэд маш их хичээл зүтгэл гаргах шаардлагатай болдог тул ард түмнийхээ бэрхшээлтэй зүйлийг хэрхэн давж амжилт бүтээл гаргаж байгаа арга туршлагыг сурталчлах нь манлайлалын нэг төрөл зүйл юм. Манлайлалыг бусад улс орон, ард түмний туршлагатай холбох нь зөв чиглэлд өндөр бүтээлтэйгээр хурдан давших боломжийг хэвлэл мэдээлэлийнхээ хэрэгсэлд ч, ард түмэнд ч өгдөг ус агаар мэт амин чухал зүйл.

Дийлснийх нь талд ордог сэтгүүлч дандаа зөв ярьж, бичиж чадна гэж би бодохгүй байна. Учир нь монголд өнөөдөр ёс бус нь дийлээд байгаа шүү дээ. Ард түмнийхээ эрх ашгийг умартан мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй цөөнхийн талд орж байгаа хүн сэтгүүлчийн ажлыг хийж хэрэггүй л дээ. Энх тайванч байна гэдэг нь шударга үнэний төлөө нэгдмэл байх утгыг илэрхийлэхгүй байна гэж үү? Аль ч талд нь тал алдахгүй байя гэж бодвол дэндүү өрөөсгөл долигоносон, тодорхой байр суурьгүй, бодлогогүй үйлдлийг хийсээр тэр нь бусдын эрх ашгийг хохироосоор юу ч биш болж хувирна, чухамдаа хувирчихаад байна.

Зөв биш, шударга бус, явуургүй зүйлийг урьдчилан харж, гарахгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэхэд төр засаг, ард түмэндээ үнэнч хань, хамтран зүтгэгч нь байх хэрэгтэй.

Байгууллага, хувь хүн, өрх гэр бүл тухайн үед болж буй үйл явдалд улс орон, ард түмнийхээ эрх ашгийн үүднээс зөв гаргалга гарган идэвхтэй оролцоход хэвлэл мэдээлэл онцгой үүрэгтэй.

Мэдлэг өндөр сэтгүүлчид нарийн мэрэгшиж ажиллахыг чухалчилдаг юм байна лээ. Бүхнийг мэддэг хүн гэж байдаггүйтэй адилхан бүхнийг мэддэг сэтгүүлч, сурвалжлагч бас л хорвоод байхгүй байх. Нарийн мэрэгжлүүдээр мэрэгжиж байж л тухайн чиглэл салбарт болж байгаа болоод болохгүй байгаа зүйлийн талаар дүгнэлт гаргаж утга учрыг нь олж бусдад чиг зүгийг нь гаргаж өгч чадна. Хэлний боловсрол, бичих болоод ярих, илтгэх урлагт мастер болсон нь хэд билээ гээд бодохоор чамлалттай л байгаа юм даа. Манайд хэвлэл мэдээлэлийн салбарын бүхнийг мэдэж байгаа дүр үзүүлэгчид айхтар гай тарьсаар байна. Өөрийгөө юм мэддэг гэж бодогчид хэзээ ч урагш алхаж байсан түүх байхгүй. Тэд хэзээ ч суралцах тухай боддог ч үгүй. Хэдэн дарга нар юу хэлэв? Хэн ямар хор найруулж байна. Ямар хөнгөн сенсаци тарих вэ? гэх мэт юмаар хөөцөлдөж байхын оронд ард түмнээ ухааруулсан, урагшлах амьдралд нь хэрэг болохуйц, буруу болохгүй зүйлээс сэрэмжлүүлсэн мэдээ, сурвалжлага, баримтыг дэлгэж байгаасай гэж эрхгүй бодогдох юм. Жш нь: Ерөнхийлөгчийн ба парламентийн засаглалын гол ялгаа нь юунд байна. Хоёр танхимтай парламент гэж юу вэ. Бид юуг нь онож юуг нь алдаад байна гэдгийг онол, судалгааны түвшинд баримт материалд тулгуурлаад жинтэй өгүүлэл нийтлэл бичсэн хэвлэл мэдээлэлийн ажилтан одоо хүртэл алга. Гэсэн мөртлөө тэр ч засаглал нь сайн, энэ нь ч муу, тэр улс төрч ингэж үзэж байна, энэ нь ч буруу гэж бичих юм. Хэвлэл мэдээлэлийнхэн хадгаламж зээлийн хоршооны “монгол хувилбар” гэдэг балагтай зүйлээс ард түмнээ сэрэмжлүүлэхийн оронд зар сурталчилгаанд өгдөг хэдэн төгрөгт нь болж уралцсаар, хөхүүлэн сурталчилсаар уг хэргийн эчнээ хамтрагчид болцгоосон. Бөмбөгөр худалдааны төвд гарсан галын хохирлыг засаг төлөх нь үү, Алтан төлөх нь үү гэж уралдан гүйхээс бус даатгал үүнд чухал үүрэгтэй хэмээн бичиж бусад худалдааны төвүүд даатгалд хэрхэн хамрагдаж байгаа талаар ярьж бичиж, урьдчилан сэргийлэх аргыг нь одоог хүртэл хэн ч заахгүй л байна. Өөрийн толгой гэж алга уу та минь ээ. Ийм байж яаж ард түмнээ зөв замд залах билээ? Нарийн мэрэгжлийн чиглэлүүдээр бол бүр таг. Дэлхийн практикт тийм байгаа зүйл манайд ийм байна, шинжлэх ухааны ойлголт, зарчим нь ийм байна шүү, монголчууд бид уг салбарт манлайлахын тулд ийм ийм зүйлийг шат дараатай хийх хэрэгтэй байна хэмээн мэдлэгтэйгээр учирлан байж бичиж, ярьж чаддаг сэтгүүлчид яасан их дутагдаж байна аа?!

Улсын төсвөөс 50%, хураамжаас 30%, Зар сурталчилгаанаас 20% санхүүжүүлнэ. Хэмжээ, зориулалтыг УИХ-аас тогтооно. Түлхүүр зарчим нь хэвлэл мэдээлэлийг аливаа хүчнээс санхүүгийн хувьд хараат биш байлгахад оршино. Үүнийг хэрэгжүүлэхэд арилжааны телевиз, шар сонинууд, ФМ радионуудтай хэл амаа ололцохоос эхлээд олон бэрхшээл гарах боловч ач холбогдол нь өндөр тул хийх л хэрэгтэй. Харин хэвлэл мэдээлэлийнхэн зарцуулсан мөнгө, хийсэн ажлаа тогтсон хугацаанд нь ян тан тайлагнаж л байвал барав. Бас тэд ард түмнээ хэвлэл мэдээлэлд хандахад ялгаварладаггүй, хааж боож мөнгө нэхдэггүй, ажлын байрандаа халтуурын сэтгэлгээгээр хандаж доош ордоггүй байвал юутай сайхан. Ер нь монголын ард түмэнд үнэн бодит, итгэлтэй, хугацаа алдаагүй мэдээлэл авч байдаг нэг телевиз, нэг радио, нэг сонинг санхүүжүүлэх нь хэцүү зүйл биш, харин олигархи нам хүчнүүд, тэдний гар хөл бологчдоос хараат биш байлгах нь л жинхэнэ асуудал болоод байгаа юм!

Яг одоо МҮОН-ын телевиз, Монголын радио хэрхэн манлайлж чухам юуг хийх хэрэгтэй байна вэ?

• МҮОН-ийн өдөр тутмын сонинг гаргах

• Байгалийн баялагаа эдийн засгийн эргэлтэнд оруулж, үр шимийг нь хүртэхэд ард түмэндээ туслах:

А.Ашигт малтмалын хуулийг шинээр боловсруулж батлан мөрдөх ажлыг зохион байгуулалцах

Б.Ард түмний өмч давамгайлсан хувьцаат корпорацийг байгуулж олон улсын хөрөнгийн болон бусад зах зээлд ажиллуулж сургахад ард түмэнтэйгээ хамтран ажиллах

• Банк, санхүүгийн системд зөв бүтэц, технологийг нэвтрүүлэх, олон улсын хөрөнгийн зах зээлд гарахад нь туслах

• Үйлдвэрлэл хөгжүүлэхэд зорилготой оролцох:

А.Хөрөнгө босгоход хамтран ажиллах /Дотоод ба гадаад зах зээлээс/

Б.Хүнд үйлдвэрлэл, эцсийн боловсруулах үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхэд ард түмэндээ боломжийг нь ойлгуулах. /Цахилгаан эрчим хүчний экспортоос эхлээд ямар олон үйлдвэрийг барих хэрэгтэй байнаа!?.../

В.Газар тариаланг экспортлогч болтол хөгжүүлэх /Япон, БНСУ-ын1 тэрбум ам.долларын хамтарсан төсөл/

Г.Мал аж ахуйн экспортлогч төрүүлэх хөгжлийн стратеги хөтөлбөр/ХБНГУ, ОХУ-ын 1,7 тэрбум ам.долларын хамтарсан төсөл/

• Авилгалыг хазаарлахад ард түмэнтэйгээ хамтран ажиллах ажлыг эхлүүлэх

/үргэлжлэл бий...../

99013026 Жамц

--------------------------------------------------------------------

2. Мэдээллийн сайтууд: